Nieśmiertelni. Fotografie literatów lwowskich/Ks. Jan Gnatowski
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Ks. Jan Gnatowski |
| Pochodzenie | Nieśmiertelni. Fotografie literatów lwowskich |
| Data wyd. | 1898 |
| Miejsce wyd. | Lwów |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały cykl |
| Indeks stron | |
Prałat papieski i katecheta szkoły realnej we Lwowie. Pochodzi z bardzo zamożnej szlachty ukraińskiej. Niski, szczupły ksiądz, nosi niebieskie okulary, do których z powodu niesłychanie krótkiego wzroku przykłada co chwila podwójny cwikier o szyldkretowej rączce, takiej, jakie były używane na zachodzie w czasie panowania stylu roccoco przez panów, a dziś jeszcze przez panie. Elegancki i ugrzeczniony w obejściu, mówi słodziutko, przyciszonym głosem, silnym akcentem ukraińskim, polegającym na ignorowaniu litery ś, a rozmiękczaniu litery c w wyrazach takich, jak „cywilizacya“. Obraca się wyłącznie w sferach dobrze urodzonych, gdzie jest wysoko ceniony dla literackiego wykształcenia i świetnych kolligacyi. Jest arystokratycznym prelegentem; na jego odczytach zbiera się stale cały high-life lwowski z pięciu, siedmiu i dziewięciu pałeczkami w herbie. Sala prelekcyjna zamienia się wtedy w rodzaj buduaru, pachnącego perfumą, szeleszczącego jedwabiem i błyszczącego wytwornością i elegancyą. Obok niego tylko hr. Wojciech Dzieduszycki i profesor Dembiński mają we Lwowie przywilej, iż podczas ich wykładów pod gmachem ratuszowym czeka szereg wspaniałych powozów arystokratycznych. Jako prelegent umie ks. Gnatowski być zajmującym, a niekiedy, jak n. p. w odczycie o Maryi Konopnickiej, pomimo swojego ultrakonserwatywnego stanowiska potrafi wznieść się w ocenie dzieł sztuki, po nad szablon partyjny. W Czytelni katolickiej, której jest gorliwym opiekunem, miewał odczyty na temat słynnej ekswolnomularki Miss Vaughan — której wcale nie było i ośmieszał symbolizm belgijski przy pomocy znanego pamfletu Nordaua. Sam próbował stworzyć u siebie „czwartki literackie“, ale próba nie powiodła się. Służbę pod znakiem pióra rozpoczął w Warszawie. Jako literat jest estetykiem (szereg recenzyi malarskich i studyum „Realizm w sztuce nowoczesnej“) i nowelistą. Ogłosił tom nowel p. t. „Pastele“, pisanych aksamitnym stylem i zdradzających silny wpływ Sienkiewicza. Nowela: „Kto on?“ jest jednak godną pierwszorzędnego pióra. Pseudonim: Jan Łada.
