Strona:PL Goethe - Cierpienia młodego Wertera.djvu/32: Różnice pomiędzy wersjami

 
(Brak różnic)

Aktualna wersja na dzień 21:21, 1 wrz 2020

Ta strona została przepisana.

»wydawca« przemawia wszędzie, gdzie Werter nie może objektywnie oceniać stosunków, zwłaszcza o ile chodzi o stosunek Alberta do Loty.
Bardzo szczęśliwym pomysłem artystycznym było rzucenie sylwety Wertera na tło jego stosunku do przyjaciela. Listy do innych osób są tylko wyjątkowo tu podane, zresztą zwraca się Werter zawsze do jednej osoby. Daje to autorowi możność wszechstronnego oświetlenia postaci Wertera z jednego, uprzednio wybranego punktu. Przyjaciel ten, to postać mało indywidualna. Werter wierzy w jego szczere przywiązanie, ale uważa, że nie odbiega on od ogólnego, normalnego typu ludzi. Węzeł łączący ich obu stanowi tylko uczucie przyjaźni, a nie wspólność upodobań czy też usposobienia.
Budowa Wertera przeprowadzona jest z wielkim artyzmem. Niema ani jednego listu, ani jednego szczegółu, który byłby obojętny, — wszystko jest celowe, wszystko ma nas przygotować do ostatecznej katastrofy, do samobójstwa Wertera. Są przecież w Werterze epizody, celem ich jednak jest nietylko ożywić i urozmaicić treść utworu, posiadającego w rzeczywistości bardzo skromną akcję, lecz stoją one w ścisłym związku z całością utworu. Osoby epizodycznie tu występujące wzbudzają zaufanie Wertera, Werter osobiście się niemi interesuje, przejmuje się ich losem, są one wreszcie jakby prognozami jego własnych losów.
Za przybyciem do nowego miejsca pobytu poznaje Werter w Wahlheimie młodą kobietę i jej dzieci, z których zwłaszcza Jaś bardzo mu się podoba. Werter jest wtedy szczęśliwy — pełen sił i nadziei; tak samo młoda kobieta jest pełna najlepszych przeczuć. Mąż jej udał się do Szwajcarji po spadek, niewątpliwie więc, jej zdaniem, rodzina cała stoi u progu lepszej przyszłości i dobrobytu. Werter spotyka ją znowu po kilku miesiącach; jakże zmieniony obraz: nadzieje na spadek zawiodły, — mąż wrócił z podróży chory, bez