Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/23: Różnice pomiędzy wersjami

Matlin (dyskusja | edycje)
→‎Problemy: przejrzany OCR
(Brak różnic)

Wersja z 19:40, 23 paź 2020

Wystąpił problem z korektą tej strony.

Abbot 15 Abbot (Jerzy), należy do najznakomitszych duchownych kościoła anglikańskiego, odznaczył się albowiem, nie tylko uczonością, ale mocą i prawością charakteru. Znakomity ten teolog, urodził się w Guilford w hrabstwie Surrey r. 1562 a ukończywszy nauki pierwotne tamże, udał się r. 1578 na uniwersytet Oxforcki, gdzie poświęciwszy się naukom teologicznym, został nauczycielem i kaznodzieją uniwersyteckim. Trzykrotnie obierany wice-kanclerzem Oxfordzkim, powołany do współpracownictwa przy rewizyi anglikańskiego tłómaczenia Biblii, zaleconej przez Jakóba I, zwrócił na siebie uwagę króla i stał się jego ulubieńcem. Łaska i względy Jakóba dla Abbota powiększyły się jeszcze, gdy podjął się podróży do Szkocyi celem nakłonienia presbyteryjanów do połączenia się z kościołem episkopalnym. Formy kościelne prezbyteryjanów, prostota obrządków, surowość obyczajów, zrobiły wielkie wrażeni ena umysł Abbota, a od czasu owej missyi, począł przykładać wszelkich starań, aby kościół anglikański zbliżyć do kościołów protestanckich kontynentu i wyjednać złagodzenie losu dotąd uciskanych Purytanów. Wyniesiony r. 1609 na godność biskupa Litchfildzkiego, Kawentryjskiego, roku zaś 1610 mianowany biskupem Londyńskim a w następnym roku wyniesiony na najwyższą godność duchowną w Anglii, na arcybiskupa Kantorberyjskiego, nie użył władzy i względów króla, na przeprowadzenie gwałtem ulubionej swej myśli. Niemałej mocy duszy, dowiódł także, kiedy, mimo starań króla Jakóba, popierającego faworyta swego Sommerseta w sprawie o rozwód przeciw hrabiemu Essex, z którego małżonką w nieprawych zostając związkach, chciał ją poślubić, rozwód pomieniony potępiał i przeciwko takowemu oświadczył się sądownie, a gdy to nie pomogło, publicznie. Z wstąpieniem na tron Karola I, koronowanego przez Abbota, powstała na dworze angielskim myśl popierana przez królowe i księcia Bukingham, rozszerzenia władzy monarchicznéj, ograniczenia przywilejów parlamentu i obalenia kościoła anglikańskiego przez wprowadzenie napowrót katolicyzmu. Abbot wystąpił energicznie przeciw dążeniom podobnym, czém ściągnął na siebie gniew króla, który podżegany przez biskupa Londyńskiego Lauda, pragnącego zostać co prędzej arcybiskupem, zawiesił Abbota w urzędzie. Arcybiskup Kantorburski, nie uciekając się do żadnych intryg, nie korzystając z sympatyi jaką posiadał w członkach parlamentu i u ludu, usunął się do Kroydon, gdzie w lat pięć, to jest r. 1633 umarł. Zwłoki jego przewieziono i pochowano w mieście rodzinném Guilford, w którém jeszcze za życia, założył i uposażył sowicie, szpital miejski. —Abbot Robert, brat poprzedzającego, poświęcił się także naukom teologicznym, od r. 1612—1615 był professorem teologii w Oxfordzie. We dwa lata później zostawszy biskupem w Salisbury, wydał powszechnie, w Anglii, w swojém czasie znane dzieło: Antichristi demonstratio. L. O.

Abbot (Karol) lord, hrabia de Colchester, urodził się w 1757 roku w Abingdon w hrabstwie Berkshire, umarł 1829 roku. Wybrany na członka parlamentu w 1795 roku. Abbot był najdzielniejszą i najzręczniejszą podporą polityki ministra Pitta, który, oceniając jego zdolności, mianował go prezesem komitetu skarbu w 1797 roku. Abbot przedstawił na dwóch posiedzeniach komitetu, trzydzieści sześć projektów tyczących się reform skarbowych, co mu tak wielką zjednało sławę, iż w pięć lat później był już prezesem czyli mówcą izby gmin. Pełniąc wysokie te obowiązki z chwałą i pożytkiem swego kraju przez lat piętnaście, w roku 1817 wszedłszy do izby wyższej z tytułem wice-hrabi Colchester, nie przestawał być czynnym i na polu naukowém. — Jako prezes tak zwanej kommissyi rejestrów przyczynił się najwięcéj do uporządkowania i zebrania w jedną całość, rozmaitych statutów i dokumentów historycznych, porozrzucanych po archiwach angielskich. Dzieło to ogłoszone zostało pod tytułem: