Wikiźródła

Strona:PL Aleksander Brückner-Słownik etymologiczny języka polskiego 599.jpeg: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
m bot poprawia formatowanie
Treść strony (podlegająca transkluzji):Treść strony (podlegająca transkluzji):
Linia 9: Linia 9:
<section begin="trzeszczeć"/>{{tab}}'''trzeszczeć,''' p. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/trzask|trzask]]''; ''trzeszcze'', ‘oczy zająca’; ''wytrzeszczyć''.<section end="trzeszczeć"/>
<section begin="trzeszczeć"/>{{tab}}'''trzeszczeć,''' p. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/trzask|trzask]]''; ''trzeszcze'', ‘oczy zająca’; ''wytrzeszczyć''.<section end="trzeszczeć"/>


<section begin="trzewik"/>{{tab}}'''trzewik,''' ''trzewiczek''; ''trzewice'' w biblji, ‘sandały’; prasłowiańskie; wymienia je już cesarz Konstantyn 950&nbsp;r., wykładając imię Serbów z ''cervula'', ‘trzewik’; ''cr-'' zamiast ''czr-'', jak na Bałkanie zawsze(?); cerk. ''czrěwij,'' ‘sandał’, małorus. ''czerewyk'', czes. ''strzewic'' (znowu z ''s-'' zbędnem, p. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/trześnia|trześnia]]''), załab. ''crewe''. U nas w 17. wieku: »zastępywać za ''trzewik''«, tyle co »kury palić« (o konkurach).<section end="trzewik"/>
<section begin="trzewik"/>{{tab}}'''trzewik,''' ''trzewiczek''; ''trzewice'' w biblji, ‘sandały’; prasłowiańskie; wymienia je już cesarz Konstantyn 950&nbsp;r., wykładając imię Serbów z ''cervula'', ‘trzewik’; ''cr-'' zamiast ''czr-'', jak na Bałkanie zawsze(?); cerk. ''czrěwij,'' ‘sandał’, małorus. ''czerewyk'', czes. ''strzewic'' (znowu z ''s-'' zbędnem, p. ''[[Słownik etymologiczny języka polskiego/trześnia|trześnia]]''), załab. ''crewe''. U nas w 17. wieku:&#32;»zastępywać za ''trzewik''«, tyle co&#32;»kury palić«&#32;(o konkurach).<section end="trzewik"/>


<section begin="trzewo"/>{{tab}}'''trzewo,''' ''trzewowy'' i ''trzewny'', ''trzewa'', ‘wnętrzności’, »''trzewna'' boleść« w biblji; ''trz-'' zamiast ''czrz-''; w psałterzach jeszcze pierwotne: »we ''czrzewiech'' mych«, ‘we wnętrznościach moich’. Prasłowo; cerk. ''czrěwo'', małorus. ''czerewo'', czes. ''strzewo'' (i u nas ''s-'' istnieje po narzeczach), załab. ''crewo''. Pierwotne *''skerwo'', lit. ''skilwis'', ‘żołądek’; prus. ''kermens'', z ''r'' i bez ''s-'', jak u Słowian.<section end="trzewo"/>
<section begin="trzewo"/>{{tab}}'''trzewo,''' ''trzewowy'' i ''trzewny'', ''trzewa'', ‘wnętrzności’,&#32;»''trzewna'' boleść«&#32;w biblji; ''trz-'' zamiast ''czrz-''; w psałterzach jeszcze pierwotne:&#32;»we ''czrzewiech'' mych«, ‘we wnętrznościach moich’. Prasłowo; cerk. ''czrěwo'', małorus. ''czerewo'', czes. ''strzewo'' (i u nas ''s-'' istnieje po narzeczach), załab. ''crewo''. Pierwotne *''skerwo'', lit. ''skilwis'', ‘żołądek’; prus. ''kermens'', z ''r'' i bez ''s-'', jak u Słowian.<section end="trzewo"/>


<section begin="trzeźwy"/>{{tab}}'''trzeźwy,''' w 16. i 17. w. ''trzeźwi'', ''trzeźwość'', dawniej i ''trzeźwiość'', ''wytrzeźwieć'', i&nbsp;t.&nbsp;d., narzeczowo z ''k-'', ''okrzeźwieć'' (jak ''kwardy''). Prasłowo; cerk. ''trězw''; w słowień. bywa i z ''s-'': ''strězen'' i ''strěziw'', obok ''trěziw''; czes. ''strzizwý''; na Rusi i&nbsp;i. przestawiają brzmienia: małorus. ''twerezyj'', rus. narzeczowe ''twieriozyj'' obok ''t(e)rezwyj''.<section end="trzeźwy"/>
<section begin="trzeźwy"/>{{tab}}'''trzeźwy,''' w 16. i 17. w. ''trzeźwi'', ''trzeźwość'', dawniej i ''trzeźwiość'', ''wytrzeźwieć'', i&nbsp;t.&nbsp;d., narzeczowo z ''k-'', ''okrzeźwieć'' (jak ''kwardy''). Prasłowo; cerk. ''trězw''; w słowień. bywa i z ''s-'': ''strězen'' i ''strěziw'', obok ''trěziw''; czes. ''strzizwý''; na Rusi i&nbsp;i. przestawiają brzmienia: małorus. ''twerezyj'', rus. narzeczowe ''twieriozyj'' obok ''t(e)rezwyj''.<section end="trzeźwy"/>
Źródło: „https://pl.wikisource.org/wiki/Strona:PL_Aleksander_Brückner-Słownik_etymologiczny_języka_polskiego_599.jpeg”