Strona:Koran (Buczacki) T. 1.djvu/173: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
errata |
errata |
||
| Treść strony (podlegająca transkluzji): | Treść strony (podlegająca transkluzji): | ||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{pk|przy|jęli}} rachubę czasu i kalendarz. Jak arabski tak arabsko­‑turecki kalendarz jest oparty wyłącznie na biegu i roku księżycowym.<br> |
{{pk|przy|jęli}} rachubę czasu i kalendarz. Jak arabski tak arabsko­‑turecki kalendarz jest oparty wyłącznie na biegu i roku księżycowym.<br> |
||
{{tab}}Ale ci księżyco­‑wiercy, używający dat nocnych nic dziennych, mogliż wziąć tak zupełny rozbrat ze słońcem, jak go wzięli z naukowém światłem? Mianowicie mogliż zupełnie odepchnąć wytknięte przez rzeczywisty blask a pozorny bieg słońca pomiary czasu? Nie mogli: tak jak nie może zwolennik nieuctwa i bezprawia nie być choć cichym czcicielem nauk i cnoty. Wiedzieć trzeba iż Turcy mają dwojaki kalendarz: jeden roczny, po arabsku zwany ''Takwin'', drugi niby wieczysty, po persku zwany ''Rusname''. Niżéj poweźmiemy wyobrażenie o każdym, a tu powiemy tylko iż ''Rusname'' między składowemi swemi tablicami zawiera takie, za pomocą których Turcy rozwięzują zagadnienia naszym Kalendarzom właściwe a na biegu słońca oparte, jako to: o okresach słońca i księżyca.<br> |
{{tab}}Ale ci księżyco­‑wiercy, używający dat nocnych nic dziennych, mogliż wziąć tak zupełny rozbrat ze słońcem, jak go wzięli z naukowém światłem? Mianowicie mogliż zupełnie odepchnąć wytknięte przez rzeczywisty blask a pozorny bieg słońca pomiary czasu? Nie mogli: tak jak nie może zwolennik nieuctwa i bezprawia nie być choć cichym czcicielem nauk i cnoty. Wiedzieć trzeba iż Turcy mają dwojaki kalendarz: jeden roczny, po arabsku zwany ''Takwin'', drugi niby wieczysty, po persku zwany ''Rusname''. Niżéj poweźmiemy wyobrażenie o każdym, a tu powiemy tylko iż ''Rusname'' między składowemi swemi tablicami zawiera takie, za pomocą których Turcy rozwięzują zagadnienia naszym Kalendarzom właściwe a na biegu słońca oparte, jako to: o okresach słońca i księżyca.<br> |
||
{{tab}}Wiemy, że przez ''okres słońca'' rozumie się okres 28 lat. Tu jednaż kolej siedmiu dni tygodniowych, na początku roku przypadających, czyli oznaczających je siedmiu początkowych głosek abecadła z których pierwsza ''A'' trzyma się wiecznie pierwszego dnia Stycznia, powraca co 28 lat. Ponieważ ten okres zaczął się według czasoumnych (chronologów) na 9 lat przed Erą Chrześciańską, więc aby znaleźć jakim z kolei rokiem jego jest dany ''np.'' 1858; trzeba podzielić 1858+9 przez 28, {{errata|a reszta 5|a reszta 19}} okaże iż rok 1858 jest piątym rokiem okresu słońca.<br> |
{{tab}}Wiemy, że przez ''okres słońca'' rozumie się okres 28 lat. Tu jednaż kolej siedmiu dni tygodniowych, na początku roku przypadających, czyli oznaczających je siedmiu początkowych głosek abecadła z których pierwsza ''A'' trzyma się wiecznie pierwszego dnia Stycznia, powraca co 28 lat. Ponieważ ten okres zaczął się według czasoumnych (chronologów) na 9 lat przed Erą Chrześciańską, więc aby znaleźć jakim z kolei rokiem jego jest dany ''np.'' 1858; trzeba podzielić 1858+9 przez 28, {{errata|a reszta 5|a reszta 19}} okaże iż rok 1858 jest {{errata|piątym|dziewiętnastym}} rokiem okresu słońca.<br> |
||
{{tab}}''Okres księżyca'', okresem złotym lub ''liczbą złotą'' nazywany, z 19 lat złożony, nastał u Greków roku 433 przed Erą Chrześciańską. Zaleca go ta własność iż po upływie 19 lat slonecznych czyli zwrotnikowych, słońce i księżyc niejako schodzą się ze sobą na niebie a zmiany księżycowe wracają do dat w jakich dotąd objawiały się od 19 lat.<br> |
{{tab}}''Okres księżyca'', okresem złotym lub ''liczbą złotą'' nazywany, z 19 lat złożony, nastał u Greków roku 433 przed Erą Chrześciańską. Zaleca go ta własność iż po upływie 19 lat slonecznych czyli zwrotnikowych, słońce i księżyc niejako schodzą się ze sobą na niebie a zmiany księżycowe wracają do dat w jakich dotąd objawiały się od 19 lat.<br> |
||
{{tab}}Ponieważ Turcy dzielą czas na tygodnie a od nowiu zaczynają każdy ze swych miesięcy, więc się obeznali z okresami słońca i księżyca, objęli zaś je swym kalendarzem ''Rusnama'', z którego tam uczeńsi umieją zrobić użytek jeżeli nie rozumiany to przynajmniéj mechaniczny.<br><br> |
{{tab}}Ponieważ Turcy dzielą czas na tygodnie a od nowiu zaczynają każdy ze swych miesięcy, więc się obeznali z okresami słońca i księżyca, objęli zaś je swym kalendarzem ''Rusnama'', z którego tam uczeńsi umieją zrobić użytek jeżeli nie rozumiany to przynajmniéj mechaniczny.<br><br> |
||