Strona:PL Gloger-Encyklopedja staropolska ilustrowana T.3 170.jpg: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Himiltruda (dyskusja | edycje) m dr |
|||
| Treść strony (podlegająca transkluzji): | Treść strony (podlegająca transkluzji): | ||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
<section begin="Łowiec" />'''Łowiec,''' {{roz|myśliwie}}c, odpowiednio do rodzaju swych zajęć i obowiązków miewał rozmaite nazwy. Był więc {{roz|łowczy}} czyli główny rządca i kierownik łowów, był {{roz|ptaszni}}k, zastawiający sieci, sidła i inne samołówki na ptaki, {{roz|sokolnik}} lub {{roz|sokolnicz}}y, przykładający sokoły i jastrzębie do łowów i z nimi polujący, {{roz|stanownicz}}y, znawca kniei, przechodów zwierzyny i rozstawiający myśliwych. {{roz|Strzelcem}} był każdy uzbrojony w broń palną, {{roz|polownik}} zawiadywał chartami w polu; {{roz|bażantnik}} miał dozór nad bażantarnią; ''źwiernik'' był dozorcą zwierzyńca; {{roz|dojeżdżacz}} lub {{roz|objezdnik}} konno charty prowadził i zwierzyny złapanej dojeżdżał; {{roz|osocznik}} sieci rozstawiał i strzegł; {{roz|sietnik}} lub {{roz|sietniczy}} sieci wiązał, naprawiał, zbierał, woził; {{roz|szczwacz}} szczwał psy do gonienia; {{roz|kotłowy}} i {{roz|psiarczyk}} zajmowali się żywieniem psów.<section end="Łowiec" /> |
<section begin="Łowiec" />'''Łowiec,''' {{roz|myśliwie}}c, odpowiednio do rodzaju swych zajęć i obowiązków miewał rozmaite nazwy. Był więc {{roz|łowczy}} czyli główny rządca i kierownik łowów, był {{roz|ptaszni}}k, zastawiający sieci, sidła i inne samołówki na ptaki, {{roz|sokolnik}} lub {{roz|sokolnicz}}y, przykładający sokoły i jastrzębie do łowów i z nimi polujący, {{roz|stanownicz}}y, znawca kniei, przechodów zwierzyny i rozstawiający myśliwych. {{roz|Strzelcem}} był każdy uzbrojony w broń palną, {{roz|polownik}} zawiadywał chartami w polu; {{roz|bażantnik}} miał dozór nad bażantarnią; ''źwiernik'' był dozorcą zwierzyńca; {{roz|dojeżdżacz}} lub {{roz|objezdnik}} konno charty prowadził i zwierzyny złapanej dojeżdżał; {{roz|osocznik}} sieci rozstawiał i strzegł; {{roz|sietnik}} lub {{roz|sietniczy}} sieci wiązał, naprawiał, zbierał, woził; {{roz|szczwacz}} szczwał psy do gonienia; {{roz|kotłowy}} i {{roz|psiarczyk}} zajmowali się żywieniem psów.<section end="Łowiec" /> |
||
<section begin="Łowieckie prawa" />'''Łowieckie prawa.''' Za Piastów i Jagiellonów prawo polowania na grubego zwierza należało w całym kraju do książąt i królów, jako ''jus regale.'' Za Stanisława Augusta zastrzeżono jeszcze to prawo dla królów w promieniu 3-milowym od Warszawy. Prawo polskie zabraniało polowania na cudzych gruntach, zatem dozwalało na własnych. Król Władysław Jagiełło postanowił przezornie prawem z r. 1420, że „zająca ktoby na cudzym gruncie nad zamierzony czas i bez dozwolenia pańskiego szczwał, 3 grzywny takiemu płacić ma“. Czas zaś zamierzony, tj. dozwolony do polowania, oznaczono tem prawem od zebrania wszystkiego zboża z pola do św. Wojciecha (23 kwietnia). Uchwałami sejmowemi zabroniono wybierać młode lisy, także przejmować zwierza ściganego przez kogo innego, lub psy jego chwytać, gdy przekroczą granicę. Uchwała z r. 1775 potwierdziła przepisy Jagiełły, określając czas do polowania w tydzień po św. Bartłomieju do 1 marca. Statut litewski tak samo jak prawa polskie nie dozwalał polować na cudzym gruncie, a nawet nie pozwalał za ranionym zwierzem wchodzić na cudzą dziedzinę. Wolno było tylko za |
<section begin="Łowieckie prawa" />'''Łowieckie prawa.''' Za Piastów i Jagiellonów prawo polowania na grubego zwierza należało w całym kraju do książąt i królów, jako ''jus regale.'' Za Stanisława Augusta zastrzeżono jeszcze to prawo dla królów w promieniu 3-milowym od Warszawy. Prawo polskie zabraniało polowania na cudzych gruntach, zatem dozwalało na własnych. Król Władysław Jagiełło postanowił przezornie prawem z r. 1420, że „zająca ktoby na cudzym gruncie nad zamierzony czas i bez dozwolenia pańskiego szczwał, 3 grzywny takiemu płacić ma“. Czas zaś zamierzony, tj. dozwolony do polowania, oznaczono tem prawem od zebrania wszystkiego zboża z pola do św. Wojciecha (23 kwietnia). Uchwałami sejmowemi zabroniono wybierać młode lisy, także przejmować zwierza ściganego przez kogo innego, lub psy jego chwytać, gdy przekroczą granicę. Uchwała z r. 1775 potwierdziła przepisy Jagiełły, określając czas do polowania w tydzień po św. Bartłomieju do 1 marca. Statut litewski tak samo jak prawa polskie nie dozwalał polować na cudzym gruncie, a nawet nie pozwalał za ranionym zwierzem wchodzić na cudzą dziedzinę. Wolno było tylko za<section end="Łowieckie prawa" /> |
||
