Strona:PL Gloger-Encyklopedja staropolska ilustrowana T.3 181.jpg: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Sp5uhe (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
dr
 
Treść strony (podlegająca transkluzji):Treść strony (podlegająca transkluzji):
Linia 1: Linia 1:
<section begin="Łyżki polskie" />i w zbiorach Edwarda Rastawieckiego, i że z pierwszej ćwierci XIX wieku pochodzą łyżki z trzonkami ozdobionymi popiersiem Kościuszki lub ks. Józefa Poniatowskiego.<section end="Łyżki polskie" />
<section begin="Łyżki polskie" />i w zbiorach Edwarda Rastawieckiego, i że z pierwszej ćwierci XIX wieku pochodzą łyżki z trzonkami ozdobionymi popiersiem Kościuszki lub ks. Józefa Poniatowskiego.<section end="Łyżki polskie" />
<br />
<br><br>
{{---}}
{{---}}

<br /><br />
<section begin="s-M"/><center>
<section begin="s-M"/>
{|align="center"
{|
|-
|-
|[[File:PL Gloger-Encyklopedja staropolska ilustrowana T.3 181a.jpg|thumb|120px|center|<center><small>Z druków polskich XVI wieku.</small></center>]]
|[[File:PL Gloger-Encyklopedja staropolska ilustrowana T.3 181a.jpg|thumb|120px|center|{{c|Z druków polskich XVI wieku.|w=85%}}]]
|[[File:PL Gloger-Encyklopedja staropolska ilustrowana T.3 181b.jpg|thumb|220px|center|<center><small>Historya o Skanderbergu p. Cypryana Bazylika. 1569 r. w Brześciu Lit. w druk. Cypr. Bazylika.</small></center>]]
|[[File:PL Gloger-Encyklopedja staropolska ilustrowana T.3 181b.jpg|thumb|220px|center|{{c|Historya o Skanderbergu p. Cypryana Bazylika. 1569 r. w Brześciu Lit. w druk. Cypr. Bazylika.|w=85%}}]]
|[[File:PL Gloger-Encyklopedja staropolska ilustrowana T.3 181c.jpg|thumb|120px|center|<center><small>Z „Dworzanina“ Łuk. Górnickiego, 1566 r.</small></center>]]
|[[File:PL Gloger-Encyklopedja staropolska ilustrowana T.3 181c.jpg|thumb|120px|center|{{c|Z „Dworzanina“ Łuk. Górnickiego, 1566 r.|w=85%}}]]
|-
|-
|}
|}
</center><section end="s-M"/>
<section end="s-M"/><br>

<section begin="M" /><section begin="Maca" />'''Maca''' (z niem. ''Metze''). Tak nazywano, zwłaszcza na Rusi, dużą kłodę, statek albo miarę do rzeczy sypkich, np. do zboża. Maca, jako miara, miała w sobie 4 korce, 8 półmiarków, 16 macek, 32 półmacków. Maca żydowska z (hebrajsk. ''mazzah''), jest to przaśnik czyli placek cienki kolisty z ciasta niekiszonego, t. j. bez kwasu i drożdży, tylko wodą rozczynionego, w czasie świąt Paschy używanego przez Żydów.<section end="Maca" />
<section begin="M" /><section begin="Maca" />'''Maca''' (z niem. ''Metze''). Tak nazywano, zwłaszcza na Rusi, dużą kłodę, statek albo miarę do rzeczy sypkich, np. do zboża. Maca, jako miara, miała w sobie 4 korce, 8 półmiarków, 16 macek, 32 półmacków. Maca żydowska {{Korekta|z (hebrajsk.|(z hebrajsk.}} ''mazzah''), jest to przaśnik czyli placek cienki kolisty z ciasta niekiszonego, t.&nbsp;j. bez kwasu i drożdży, tylko wodą rozczynionego, w czasie świąt Paschy używanego przez Żydów.<section end="Maca" />


<section begin="Macloch" />'''Macloch''' (z niem. Mäuseloch). Tak w staropolszczyźnie nazywano niekiedy: wydrążenie, szparę, szczelinę, rozpadlinę, dziurę, jaskinię, pieczarę w skale, norę w ziemi, framugę, niszę, kozub, wnękę w murze. W przenośni mówiono i o mózgu ludzkim, że ma swe maclochy. W opisie bajecznych przyozdobień łaźni pińczowskiej z XVII w. czytamy: <poem>W maclochach chłopiąt troje
<section begin="Macloch" />'''Macloch''' (z niem. Mäuseloch). Tak w staropolszczyźnie nazywano niekiedy: wydrążenie, szparę, szczelinę, rozpadlinę, dziurę, jaskinię, pieczarę w skale, norę w ziemi, framugę, niszę, kozub, wnękę w murze. W przenośni mówiono i o mózgu ludzkim, że ma swe maclochy. W opisie bajecznych przyozdobień łaźni pińczowskiej z XVII&nbsp;w. czytamy:
{{f|<poem>W maclochach chłopiąt troje
Czynią sztuki swoje.</poem><section end="Macloch" />
Czynią sztuki swoje.</poem>|w=85%}}<section end="Macloch" />


<section begin="Madrygał" />'''Madrygał''' (z włosk. ''madrigale''). Tak zwano utwory poetyczne zwykle lekkiej treści, krótkie i o niewielkiej ilości rymów. Wespazjan Kochowski napisał siedmiozwrotkowy „Madrygał, albo prawda na jawi“, w którym czytamy:
<section begin="Madrygał" />'''Madrygał''' (z włosk. ''madrigale''). Tak zwano utwory poetyczne zwykle lekkiej treści, krótkie i o niewielkiej ilości rymów. Wespazjan Kochowski napisał siedmiozwrotkowy „Madrygał, albo prawda na jawi“, w którym czytamy:
<poem>Twójże to pyszczek, czyli kiernozi,
{{f|<poem>Twójże to pyszczek, czyli kiernozi,
:Krzywym załomkiem co ludziom grozi?
::Krzywym załomkiem co ludziom grozi?
:Twojeż to oczy, czyli od sowy,
::Twojeż to oczy, czyli od sowy,
:W więzieniu trzymasz na wnętrzu głowy?
::W więzieniu trzymasz na wnętrzu głowy?
Brwiczki przyprawne, przyjemna sztuka,
Brwiczki przyprawne, przyjemna sztuka,
:Ale tak wdzięczne, jak u borsuka.
::Ale tak wdzięczne, jak u borsuka.
:Nos jako siekacz, a płeć tej barwy,
::Nos jako siekacz, a płeć tej barwy,
:Jako malarze malują larwy i t. d.</poem><section end="Madrygał" />
::Jako malarze malują larwy i&nbsp;t.&nbsp;d.</poem>|w=85%}}<section end="Madrygał" />


<section begin="Magdeburskie prawo" />'''Magdeburskie prawo.''' Miasta polskie miały oddzielne prawa i własne sądy. Rządziły się one prawem saskiem: magdeburskiem lub chełmińskiem. Źródło tych obu praw było jedno. Różnica główna między niemi polegała na tem, że w miastach lokowanych na prawie chełmińskiem istniała między małżonkami wspólność majątkowa zwana „wspólnością chełmińską“. <section end="Magdeburskie prawo" /><section end="M" />
<section begin="Magdeburskie prawo" />'''Magdeburskie prawo.''' Miasta polskie miały oddzielne prawa i własne sądy. Rządziły się one prawem saskiem: magdeburskiem lub chełmińskiem. Źródło tych obu praw było jedno. Różnica główna między niemi polegała na tem, że w miastach lokowanych na prawie chełmińskiem istniała między małżonkami wspólność majątkowa zwana „wspólnością chełmińską“.<section end="Magdeburskie prawo" /><section end="M" />