Strona:PL Marx Karl - Kapitał. Krytyka ekonomji politycznej, tom I, zeszyty 1-3.pdf/41: Różnice pomiędzy wersjami

nym tylko towarze innego rodzaju, lecz sam rodzaj tego drugiego towaru jest zupełnie dowolny, może to być surdut, żelazo, pszenica i&nbsp;t.&nbsp;d. Zależnie więc od tego, z jakim rodzajem towaru towar A. wstępuje w stosunek zamienny, otrzymamy różne proste wyrazy wartości tego samego towaru<ref>Przyp. do 2-go wydania. Naprzykład Homer wyraża wartość pewnej rzeczy zapomocą całego szeregu innych rzeczy.</ref>. Tyleż więc jest możliwych wyrazów wartości towaru, ile jest odmiennych rodzajów towarów. Pojedynczy wyraz wartości towaru przeistacza się w szereg różnych prostych wyrazów jego wartości, szereg, który możemy przedłużać dowolnie.<br><br>

{{c|Z towaru A &#61; U towaru B, lub V towaru C, lub &#61; W towaru D lub &#61; X towaru E, lub &#61; i&nbsp;t.&nbsp;d.|przed=0.5em}}

{{tab}}Wartość danego towaru, np. płótna, jest teraz wyrażona zapomocę, niezliczonych innych składników świata towarowego. Wszelki odmienny rodzaj towaru służy jako zwierciadło wartości płótna<ref>Dlatego mówimy o wartości surdutowej płótna, gdy wyrażamy jego wartość w surdutach, o wartości zbożowej, gdy wyrażamy ją w zbożu i&nbsp;t.&nbsp;d. Każde takie wyrażenie okazuje, że to wartość płótna przybiera postać wartości użytkowej surduta, zboża i&nbsp;t.&nbsp;d. „Wartość każdego towaru wyraża się w jego stosunku zamiennym; możemy więc o niej mówić jako o... wartości zbożowej lub sukiennej towaru, zależnie od towaru, z którym go porównywamy; w ten sposób mamy tysiące różnych wartości, to jest tyleż, ile jest rodzajów towarów i wszystkie są jednakowo rzeczywiste lub jednakowo urojone” („A critical dissertation on the naturę, measure and causes ot value: chiefly in reterence to the writings of Mr. Ricardo and his followers. By the author of essays on the formation etc. of opinions. London 1825“, str. 39). S. Bailey, autor tej bezimiennej broszury, która w swoim czasie narobiła dużo hałasu w Anglji, wyobraża sobie, że przez przypomnienie wielorakości względnych wyrazów wartości tego samego towaru zniweczył wszelkie określenia pojęcia wartości. Jednak, pomimo ciasnoty jego umysłu, udało mu się wytknąć niektóre słabe punkty teorji Ricarda; najlepszym tego dowodem jest gwałtowność, z jaką szkoła Ricarda atakowała go, naprzykład, w „Westminster Review“.</ref>. W ten sposób dopiero uwydatnia się to, że war-