Strona:PL Istrati - Żagiew i zgliszcza.djvu/228

ści. Czemuż pracownicy rosyjscy zaprzągnięci do swego wielkiego dzieła przeobrażenia społeczeństwa, nie próbują stworzyć w odzieży swego indywidualnego stylu, jakiejś nowej, własnej mody, prostszej, racjonalniejszej, mniej napuszonej i papuziej, — niż nią jest moda Zachodu?

Rozwój intelektualny komunizmu

 Jest jedno zagadnienie dotyczące rozwoju intelektualnego Z. S. S. R. i komunizmu, którego dotąd nikt nie stawiał i które zresztą nie może być traktowane zupełnie odrębnie od innych.
 Rozmawiałem niedawno o polityce z jednym towarzyszem rosyjskim, który trzymał w czasie rozmowy na kolanach swą córeczkę, milutkie siedmioletnie dziewczę.
 „W tej kwestji“ — mówiłem — „Lenin się pomylił“. Dziecko spojrzało na mnie ze zdumieniem, mówiąc poważnie: „Lenin nie mylił się nigdy“.
 Gdybym zaczął wypytywać to dziewczę, napewno dodałaby, że zato Trocki mylił się zawsze. W ten sposób utrwala się w umysłach odwieczny dualizm dobrego i złego, pojęcie nieomylnego posiadacza prawdy i heretyka zasługującego na spalenie. Cytuję te słowa dziecka, aby wskazać na niebezpieczeństwo jakiem z punktu widzenia wychowania młodej generacji jest owo kanonizowanie Lenina na człowieka genjalnego, nieomylnego, którego żadne słowo nie może być podawane w wątpliwość, którego wystarczy zacytować, by zawsze mieć rację, a którego interpretowanie zastrzeżone jest surowo tylko kierownikom partji. Cała nauka