Strona:PL Istrati - Żagiew i zgliszcza.djvu/231

rzeczą niemożliwą napisać uczciwie historję rewolucji. Joffe, w ostatnim swoim liście przed samobójstwem oświadczył, że zrezygnował z napisania pamiętników, aby nie zniekształcać historji na rzecz obecnego Komitetu Centralnego. Wydaje się podręczniki historji Armji Czerwonej, w którym na dwustu stronach nazwisko Trockiego wymienione jest jedyny jeden raz. Czyliż socjalizm w samej istocie swojej nie jest międzynarodowym? Czyliż można wyobrazić sobie urzeczywistnienie go w jednym tylko kraju i to na gruncie nacjonalnym? Otóż o tym problemie, czysto teoretycznym i naukowym nie wolno absolutnie nic pisać. Czem była rewolucja w Chinach, o tem Rosjanie wiedzą lepiej, niż ktokolwiek inny w Europie; ale dzieło Radka traktujące o historji i przewrotach socjalnych w Chinach, owoc paroletniej pracy, nie zostało opublikowane. Wydano na temat rewolucji chińskiej jedynie te dzieła, w których podane były tezy oficjalne.
 Jak się ustosunkowuje faktycznie świat kapitalistyczny do Z. S. S. R.? Absolutnie nie wolno omawiać tego problemu ekonomji politycznej, posiadającego przecież pierwszorzędne znaczenie. Jakiemi drogami idzie rozwój ekonomiczny, społeczny, intelektualny i religijny w Rosji sowieckiej? Nie wolno tych kwestyj traktować inaczej, jak tylko rozwijając i parafrazując ostatnie rezolucje konferencyj i kongresów partyjnych oraz przemówienia paru oficjalnych mówców partji. Możesz pisać co ci się podoba, ale nikt tego nie wydrukuje. A jeśli wydrukuje przez przeoczenie, tem gorzej dla autora!