Celem życia płciowego jest utrwalenie gatunku. W tym kierunku człowiek nie różni się niczem od innych istot żyjących. Prawa utrwalenia gatunku są tu tesame co i u innych zwierząt wyższych. Każda jednak grupa zwierząt ma pewne właściwości. Taką właściwością u człowieka jest brak zupełny określonej pory godowej. Poza tem widzimy u człowieka, jak i u innych wyższych istot żyjących, dwie formy osobników, samicę i samca, z których każdy przedstawia inny rodzaj elementów płciowych, połączenie których przez tak zwaną konjugacyę, kopulacyę, daje początek nowej istocie żywej.
Jak każda komórka somatyczna[1] składa się i komórka rozrodcza z protoplazmy i z jądra. Komórka rozrodcza żeńska, t. j. jajo, posiada wiele protoplazmy i duże jądro; wielkość jej dochodzi rozmiarów główki szpilki. Komórka męzka natomiast jest mała, zupełnie mikroskopijna. Składa się przeważnie z jądra z małą tylko ilością protoplazmy, posiada dodatek w postaci długiej ruchomej nitki. Komórka ta, tak zwany spermatozoon czyli plemnik, po kopulacyi porusza się w kierunku jaja i dosięgnąwszy go zlewa się z nim — konjuguje. Konjugacya ta przebiega w następujący sposób: Jak tylko spermatozoon dosięgnie uwolnionego z jajnika jaja, wnika do protoplazmy tegoż, tracąc na powierzchni, która natychmiast krzepnie, swoją nitkę. Protoplazma jego zbiera się na przedzie i tworzy centrosom[2], jaki widzimy na fig. 1 i 2. Jądro jaja i jądro plemnika zawiera b. ważną substancyę silnie się barwiącą, t. zw. chromatynę, która przenosi cechy dziedziczne.
Chromatyna ta tworzy w jądrze siatkę, która w plemniku jest bardzo gęstą. Siatkę tę dla większej przejrzystości kwestyi rysujemy w jądrze męskiem — ciemno, w żeńskiem zaś jasno. Jak tylko się utwo-
