Strona:Adam Fischer - Ex oriente lux.pdf/13

my w podaniach francuskich, włoskich i hiszpańskich. Możliwe są wędrówki dalsze i w Europie nawet częste, szczególnie za pośrednictwem obszarów granicznych z ludnością mieszaną.
 By zrozumieć charakter i historyę rozwoju baśni, musimy wziąć do porównania baśnie ludów pierwotnych, a w tych wywodach idziemy śladem Wundta.
 Baśń (Märchen) jako najbardziej pierwotna forma prozaicznej poezyi znajduje się u wszystkich ludów, zarówno jak śpiew, muzyka i taniec. Pierwsze baśnie wynikają jedynie ze skłonności wrodzonej do opowiadania, jako naturalny refleks twórczej wyobraźni. Udatne krążą z ust do ust, ulegają coraz to nowszym przemianom i przekształceniom. Baśń wyprzedza zarówno mit jak podanie, bo wszystkie ludy pierwotne mają swe baśnie, ale nie u wszystkich rozwinęła się mitologia i bohaterskie podania. Jako swobodny wytwór wyobraźni baśń nie jest przywiązana w swej istocie ani do miejsca, ani do czasu jakiegokolwiek — dzieje się zawsze i wszędzie. Tem różni się od podania (Sage), które zbliża się więcej do historyi i nawiązuje do określonych osób, miejsc i czasów, i legendy, która osnuta bywa zwykle na tle jakiegoś świętego, mędrca lub bohatera. Baśnie ludów pierwotnych obfitują też w motywy czarów i cudów, brak natomiast jeszcze zupełnie tendencyi moralnych. Czyny bohatera są moralnie obojętne,