Strona:Archiwum Wróblewieckie - Zeszyt II (Pamiętnik Damy Polskiej).pdf/127

przeciw Francuzom, garnizon zaś z honorami wyjdzie, na wyznaczonym placu żłoży broń i w niewolę pójdzie do najprędszej zamiany. Wurmzer staruszek mający lat 72, po ukończonej kapitulacyi był na obiedzie u Buonapartego, a ten go przez uszanowanie ojcem nazywał i wszelkie mu czyniąc grzeczności, osladzał los sędziwego wojownika. W tej fortecy do 800 armat i amunicji zadosyć zastali zwycięzcy; garnizonu było9 24.000, z których 6 tysięcy umarło, a 9 tysięcy było chorych. Wurmzer w swej rejteradzie do Mantui wprowadził ze sobą 4000 jazdy, z której 3800 koni, a z garnizonu 1200 koni na pokarm dla wojska zabito, że gdy wychodził z fortecy, zaledwie miał zaprzęgę do sześciu armat i pod 200 jazdy koni. Znalezione niezmierne skarby w tej fortecy, mającej 18 klasztów, do których z całego księstwa Medyolańskiego i dalszych sprowadzone były kościołów złota, srebra, tudzież obywateli szacowniejsze sprzęty, a nawet ojciec św. najdroższe swe skarby tam miał w depozycie; składy jedwabiów niezmierna, których szacunek znajduje się na stosześćdzesięt milionów złotych polskich i t. d.
  Po zaspokojeniu Mantui, zaraz Buonaparte, dotąd nieczynne w blokadzie fortecy trzymając wojsko, przeznaczył ku Rzymowi, a większą liczbę armii ku krajom cesarskim ruszył, zagroziwszy Tryestowi i innym miejscom, z których obywatele ku Węgrom wynosić się zaczeli, a cesarskie wojska od Renu i rekruci zewsząd na wozach pocztę ku Włochom spieszą. Dnia 3. lutego knowany rojalistów w Paryżu i prowincjach spisek, odkryty został właśnie dwoma dniami przed wykonaniem tego fatalnego zamiaru. Pojmani zostali hersztowie, ze wszystkimi planami i najskrytszemi korespondencjami. Oddani do aresztu i sąd wojskowy sądzić onych będzie i innych spólników, do tej należących konspiracyi, z prowincyów schwytanych, do której i damy wchodziły. Na dniu 15. t. m. Stanisław August, z dawna osobistą mając zażyłość z carem