Strona:Benedykt Fuliński - Z historii naturalnej dzika.djvu/4

Ta strona została uwierzytelniona.

Poszczególne gatunki oraz podgatunki grupy świni grzywiastej, jak i grupy dzika, dały początek naszym świniom domowym, rozmieszczonym po całej kuli ziemskiej. Zootechnicy wyróżniają dwa główne szeregi: szereg europejski i szereg indyjski. Pierwszy szereg wyprowadzają od grupy dzika, drugi szereg od grupy świni grzywiastej. Przez skrzyżowanie udomowionych dzikich form powstały rozmaite rasy świń domowych.
Osobliwym znamieniem wogóle świń a przede wszystkim naszego dzika, zwanego w języku myśliwskim ,czarnym zwierzem“, jest szkielet głowy w postaci potężnego klina. Budują go nie tylko wydłużone kości pyska ale także kości czaszki, z których czołowe, ciemieniowe jak i górne potyliczne są spneumatyzowane. Oczodoły ku tyłowi całkiem otwarte, posiadają słabo wykształcony wyrostek oczodołowy. Charakterystycznym w szkielecie dzika są dwa rowki, które biegną na kości czołowej od otworu nadoczodołowego ku przodowi. Wyraźnie się zaznacza kość łzowa, ważne znamię przy odróżnianiu poszczególnych grup świń. Wciska się ona tak daleko ku przodowi, że w wielu wypadkach oddziela kość czołową od kości szczękowej. Ten sam objaw wykazują kości międzyszczękowe, które ciągną się daleko ku tyłowi i niekiedy oddzielają kości nosowe od kości szczękowych. Wydłużenie pyska powodują silnie rozwinięte kości szczękowe, które w okolicy zębodołu kłowego silnie nadbrzmiewają. Podstawę klina tworzy powierzchnia karkowa utworzona wyłącznie z kości potylicznej, wysoka i tworząca z powierzchnią przednią czaszki kąt ostry.
Silny rozwój szkieletu głowy osadzonej na krótkiej szyi sprawia, że w ogólnym pokroju ciała zwierzęcia część głowowa wybija się na pierwsze miejsce, zajmując prawie jedną trzecią długości całego ciała.
Tułów dzika jest ścieśniony z boków, przy czym grzbiet jest mocno wypukły, wyższy od lędźwi i od krzyża. Tył ku ogonowi mocno ścięty. To silne rozwinięcie przedniej części ciała w stosunku do reszty tułowia jest najbardziej charakterystycznym znamieniem jego budowy. Ciało dzika osadzone jest na silnych odnóżach, przystosowanych do dalekich wędrówek, szybkiego biegu, znacznych skoków i nagłych zwrotów. Uszy kształtu trójkątnego, duże, ruchliwe, bądź przylegają do ciała, bądź też od niego odstają — zależnie od stanu psychicznego zwierzęcia. Silnie rozwinięte małżowiny uszne świadczą o czułym słuchu dzika. Oczy małe, ciemne, są ozdobione wyraźnie się zaznaczającą czar-