Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 1 Mowy.djvu/146

Ta strona została przepisana.

tercyów Fanniuszowi wypłacił? Tu radbym wiedzieć jaką odpowiedź, Saturiuszu, gotujesz: czy że Fanniusz tych 100,000 sestercyów od Flawiusza cale nie dostał, czy że je z innego tytułu i z innej przyczyny dostał? Z innejli przyczyny? jakie zachodziły między wami pieniężne stosunki? żadne. Sądli mu pod karą uwięzienia zapłacić kazał[1]?: nie. Napróżno czas nad tem trawię. «Nic zgoła, powiada, z owych 100,000 sestercyów od Flawiusza nie odebrał, ani za Panurga, ani za kogo innego.» Jeżeli okażę żeś po tej późniejszej umowie z Roscyuszem, 100,000 sestercyów od Flawiusza odebrał, to już z haniebny przegrany z sądu odejść musisz. Czyjem tedy świadectwem mam to okazać? Wytoczyła się, zdaje mi się, przed sąd ta sprawa. Tak jest. Kto był powodem? Fanniusz. Kto pozwany? Flawiusz. Kto sędzią? Kluwiusz. Z tych jednego trzeba mi za świadka postawić, żeby zeznał że ta summa wypłacona była. Który z nich najważniejszy? Ten bez zaprzeczenia, którego obie strony za sędziego wzięły. Któregoż tedy z tych trzech jako postawionego przezemnie świadka oczekujesz? Powoda? Fanniusz nim jest: przeciw sobie samemu świadczyć nigdy nie będzie. Pozwanego? Flawiusz nim jest: oddawna umarł. Gdyby żył, usłyszelibyście jego słowa. Sędziego? Kluwiusz nim jest: Co ten powiada? że 100,000 sestercyów Flawiusz Fanniuszowi za Panurga zapłacił. Jeżeli patrzysz na stan Kluwiusza, rycerzem Rzymskim jest[2]: jeżeli na sposób życia, najzacniejszy jest: jeżeli na siebie samego, za sędziegoś go wziął: jeżeli na prawdę, powiedział co mógł i powinien wiedzieć. Powiedzże teraz że rycerzowi Rzymskiemu, zacnemu człowiekowi, twemu sędziemu wierzyć nie trzeba. Ogląda się: mdłości na niego biją: myśli że świadectwa Kluwiuszowego nie odczytamy. Odczytamy: mylisz się: płonną i lichą cieszysz się nadzieją. Odczytaj pisarzu świadectwo T. Maniliusza i K. Luscyusza Okrei, obu senatorów, czcigodnych mężów, którzy to od Kluwiusza słyszeli. Świadectwo T. Maniliusza i K. Luscyusza Okrei.

  1. Cycero powiedział: Addictus erat tibi? a Paweł Manucyusz tak te wyrazy objaśnia: Traditus a judice, qui cum condemnaverat II S ccc∣ↄↄↄ. Addicti enim dicebantur, quos praetor damnatos creditori domum ducendos tradebat.
  2. W sprawach tylko tak zwanych publicznych Sylla odjął sądownictwo rycerstwu: w prywatnych zaś, jaką ta była, mógł pretor naznaczyć, lub strony wziąć za sędziego rycerza, a nawet plebejusza.