szych dotkną — Attykus. Oczekuję niecierpliwie tego punktu rozmowy. — Marek. Wiele już o tem powiedziałem w owych xięgach, w których poszukiwałem najlepszej formy rządu. Ale pozostają jeszcze o magistraturach niektóre pytania, naprzód przez Teofrasta, potem przez Diona Stoika[1] subtelnie roztrząsane.
VI. Attykus. Co słyszę? czy i Stoicy traktowali także tę materyę? — Marek. Nie, ten tylko jeden dopiero wspomniony, a po nim wielki człowiek, pierwszy w rzędzie uczonych, Panetiusz. Bo dawniejsi nie wychodząc z obrębów teoryi, subtelnie wprawdzie ale bez żadnego dla ludu lub rządu pożytku o Rzeczypospolitej rozprawiali. Więcej światła na ten przedmiot rzucili uczniowie Sokratesa pod przewodnictwem Platona. Potem Arystoteles i Heraklides z Pontu[2], uczeń także Platona, objaśnili wszystkie te polityczne pytania. Teofrastus, uczeń Arystotelesa, był, jak wiecie, z nimi obeznany, i Dicearchus[3], uczeń tegoż mistrza, od nich nie stronił. Nakoniec Demetriusz Falerejski, o którym wyżej namieniłem, wydobył z przedziwnym talentem tę naukę z ciemnego zacisza uczonych ludzi, gdzie bez pożytku spoczywała, i nie tylko ją na światło, ale na okryty kurzawą plac boju wprowadził. Bo i miernie uczonych jako wielkich polityków, i bardzo uczonych ludzi jako nie bardzo biegłych w sprawach publicznych, w znacznej liczbie wymienić możemy. Ale czy można znaleźć po nim człowieka, któryby w tem obojgu celował, to jest, któ-
- ↑ Dio czyli raczej Diogenes Stoik, zwany także Babylończyk, dla tego że był rodem z Selemii, miasta w blizkości Babylonu, przybył do Rzymu roku 155 wraz z Karneadem i Krytolausem, żeby żądać zmniejszenia winy pieniężnej przez senat na Ateny nałożonej. Obacz o nim Diogenesa z Laertu, VII, § 190, 192.
- ↑ Heraklides z Heraklei Pontu, filozof i historyk, żył na lat 320 przed Chr.
- ↑ Teofrastus z Eresu, filozof i historyk, umarł roku 238 przed Chr. — Dicearchus z Messeny, także filozof i historyk, żył na lat 320 przed Chr., i wiele dzieł napisał, mianowicie o Rzeczypospolitej i prawach Sparty, o rządzie Koryntu, Scio i Aten pod tytułem Τριπολιτικὸν.
