Strona:Gaston Tissandier Męczennicy w imię nauki.djvu/29

mieja i Jakóba. Po zaszczytnem ukończeniu nauk w Genui wstąpił do marynarki w czternastym roku życia. Brał udział w wyprawie do Tunisu i odbył podróż do Islandyi w 1477 r. Od wielu już lat zamieszkał w Lizbonie i tu zaślubił Felipę Monis de Palestrello, córkę biednego marynarza. Żaden punkt na kuli ziemskiej nie był ponętny dla jego umysłu, gdyż od lat stu Portugalia zdumiewała świat odkryciami geograficznemi swych żeglarzy. Wielkie plany dojrzewały już wówczas w jego mózgu; studyował pilnie drogi, otwierające się marynarzom, i wkrótce potem wystąpił z przedsięwzięciem, które miało unieśmiertelnić jego imię.
 Głównym celem Kolumba nie było odkrycie nowego świata, lecz wynalezienie przez Atlantyk drogi do Indyi, czyli, jak sam się wyrażał: »Poszukiwanie Wschodu przez Zachód«.
 Projekt ten nie koniecznie był nowy, zaprzątał już bowiem myśl niejednego żeglarza; uczony Toscanelli i wielu innych nad nim się zastanawiało, lecz Kolumb poświęcił się mu całkiem i w nim upatrywał nieodwołalny cel swego życia.
 Krzysztof Kolumb był ubogi, a przedsięwzięcie jego kolosalne. Zwracał się nadaremnie najpierw do swego kraju ojczystego, następnie do miasta Genui o dostarczenie mu środków do dopięcia zamierzonego celu; wreszcie posłał swój projekt królowi portugalskiemu, Janowi II, który polecił go zbadać radzie złożonej z dwóch słynnych kosmografów. Ci orzekli, że myśl żeglarza jest himeryczna i szalona. Wszelako król nie chciał wcale przyjąć tego wyroku, ulegając chwilowo wpływowi człowieka postępowego i wielkiej inteligencyi, Piotra de Noronha, który pojął, »że potrzeba dla powiększenia bogactw Portugalii przebyć niezmierzone morza i poszukiwać drogi nieznanej, któraby pozwoliła zagarnąć wiele przeróżnych ludów«.
 Wszelako Jan II, człowiek słaby, niepewny, wahający się, wkrótce przeszedł na stronę nieprzyjaciół Kolumba, a co więcej, nie tylko odrzucił ofiary wielkiego geografa, lecz nie lękał się użyć przeciw niemu najbezecniejszej zdrady. Władca ten nadużywając dobrej wiary, zawiązał układy z Kolumbem,