Strona:Geopolityka.pdf/100

Ta strona została uwierzytelniona.
Myśl geopolityczna w Polsce

Granice Polski w jego wizji sięgać miały na wschodzie Dźwiny i Dniepru, na zachodzie Odry, na północy wybrzeża Morza Bałtyckiego, na południu wybrzeża Morza Czarnego, rozciągając się od ujścia Dunaju po Odessę. Żebrowski obszar Polski dzielił się na dwie „poły”, które są rezultatem podziału hydrograficznego na zlewisko Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego.
Polska, w podziale Europy zaproponowanym przez Żebrowskiego, miała rozciągać się na obie główne części Europy, przez co, zdaniem polskiego inżyniera, była narażona na nieustanny konflikt z Rosją. Żebrowski pisał nawet, że położenie Polski determinuje swoiste „posłannictwo”, aby „wstrzymywać napady Rosji i być w tej części Europy ogniskiem liberalnych wyobrażeń”[1].

Sprawą naukowego uzasadnienia położenia geograficznego Polski jako jeden z pierwszych zajął się Wincenty Pol (1807-1872). W 1851 r. wysunął hipotezę, iż o całym życiu narodu, w tym jego życiu politycznym, decydują warunki klimatyczne. W polskiej nauce był prekursorem analizy wpływu klimatu na procesy dziejowe. Jako jeden z pierwszych polskich geografów wysunął koncepcje naturalnej odrębności historycznego obszaru Polski, który, jego zdaniem, ograniczony był granicami: na północy Bałtykiem, na południu Morzem Czarnym, Dniestrem i Karpatami, na zachodzie Odrą, na wschodzie Dźwiną i Dnieprem. Zdaniem

  1. O. Żebrowski, Polska. Ogólny zarys przyczyn wzrostu i upadku dawnego państwa polskiego, Paryż 1847, s. 13, 29, 49. Por. L. Sykulski, Oskar Żebrowski – prekursor geopolityki polskiej, „Przegląd Geopolityczny” 2010, t. 2, s. 169-174.