Strona:Geopolityka.pdf/106

Ta strona została uwierzytelniona.
Myśl geopolityczna w Polsce

że Polska w czasach Mieszka I zajmowała terytorium liczące ok. 110 tys. km², a zaledwie pół wieku później już ok. 470 tys. km², co miało być wynikiem sprzyjającego ukształtowania terytorium i właściwościach naturalnych dróg historycznych. Polski geograf wyróżniał cztery naturalne drogi historyczne w rozwoju państwa polskiego.

1) Droga równoleżnikowa. Polska za Bolesława Chrobrego w wyniku ekspansji równoleżnikowej osiągnęła linię Bugu. Linia ta, co podkreślał Romer, nie stanowi, naturalnej granicy, ani żadnej bariery hamującej ekspansję. Rozciąganie wpływów polskich na drodze równoleżnikowej zostało zahamowane w XI wieku z uwagi na napotkanie innego organizmu państwowego i jego zorganizowanej woli politycznej, która korzystała z tej samej drogi, lecz w przeciwnym kierunku.
2) Droga południowo-wschodnia, wiodąca ku Rusi Czerwonej, którą Bolesław Chrobry dotarł aż do Kijowa.
3) Droga południowo-zachodnia, która rozciągała się za Bolesława Chrobrego przez Czechy i Morawy, aż do linii Dunaju.
4) Droga północna, zwana także „drogą bałtycka”, dzięki której Polska osiągnęła wybrzeże Bałtyku.

Według Eugeniusza Romera, jakichkolwiek przeszkód naturalnych pozbawiona jest wyłącznie pierwsza droga, gdzie na drodze ekspansji stanąć może wyłącznie inna zorganizowana wola polityczna. Pozostałe drogi mają charakter cieśnin politycznych. Ten ośrodek siły, który zajmuje cieśninę, staje się panem terytoriów