Strona:Geopolityka.pdf/25

Ta strona została uwierzytelniona.
Geopolityka. Skrypt dla początkujących

1.2.3. Geopolityka jako doktryna i działalność praktyczna

Doktryna to „usystematyzowany zbiór idei, teorii oraz programów politycznych bądź ich fragmentów, zmierzający do wywarcia realnego wpływu na rzeczywistość”[1]. Poprzez doktrynę geopolityczną rozumiemy zbiór zasad, zaleceń realizacji polityki w oparciu o determinanty geograficzne (ukształtowanie terenu, kształt granic, dostęp do mórz, stopień rozwinięcia sieci rzecznej, klimat, itd.) i realizm polityczny. Analiza położenia geograficznego staje w doktrynie geopolitycznej podstawą do podejmowania decyzji przez polityków[2]. W powyższym kontekście można przytoczyć definicję geopolityki autorstwa Janusza Mondrego: „geopolityka określa rolę geografii w politycznej teorii strategii, jest teorią przestrzennych powiązań”[3].

W wielu opracowaniach, by wspomnieć ze starszych te autorstwa Anny Wolff-Powęskiej[4], a ze współczesnych Marcina Floriana Gawryckiego[5], pojęcie doktryna geopolityczna ma odcień wyraźnie pejoratywny. Warto na marginesie odnotować, że samo po-

  1. L. Dubel, Historia doktryn politycznych i prawnych do schyłku XX wieku, Warszawa 2005, s. 17.
  2. T. Klin, Geopolityka: spór definicyjny we współczesnej Polsce, „Geopolityka” 2008, nr 1, s. 12-15; L. Sykulski, Geopolityka. Słownik terminologiczny, Warszawa 2009, s. 31.
  3. J. Mondry, Wczoraj, dziś i jutro geopolityki, [w:] J. Mondry, W objęciach geopolityki: Polska, Japonia, Eurazja: Publicystyka na łamach „Kultury” 1981-2000, Londyn 2000, s. 224 (artykuł ukazał się pierwotnie na łamach „Kultury” 2000, nr 6).
  4. A. Wolff-Powęska, Doktryna geopolityki w Niemczech, Poznań 1979.
  5. M. F. Gawrycki, Geopolityka w myśli i praktyce politycznej Ameryki Łacińskiej, Warszawa 2007.