Strona:Geopolityka.pdf/42

Ta strona została uwierzytelniona.
Teoria geopolityki

swoje źródło z filozofii, religii i kultury. Przykładem ideologii geopolitycznej jest eurazjanizm, stworzony w latach dwudziestych ubiegłego wieku i rozwijany do czasów współczesnych przez rosyjskich geopolityków.
Trzecim obszarem myśli geopolitycznej są doktryny i koncepcje geopolityczne. Dominują w nich postulaty polityczne. Odrzucają, bądź traktują instrumentalnie wyniki badań naukowych, przedmiotowo także odnoszą się do warstwy aksjologicznej (odnoszącej się do wartości). Nastawione są głównie na interes polityczny.
Doktryna geopolityczna to ogólna zasada postulująca konieczność podejmowania określonych działań politycznych w przestrzeni. Przykładem takiej myśli jest np. doktryna granic naturalnych, która powstała jeszcze w XVIII wieku we Francji i postulowała oparcie granic państwowych na istniejących granicach naturalnych, takich jak: rzeki, pasma górskie, morza. Francuscy teoretycy głosili potrzebę rozszerzenia granic państwa zarówno w stronę Pirenejów czy Alp, jak i Renu[1].

Koncepcja geopolityczna to konkretny postulat lub projekt, odnoszący się do określonego rozwiązania politycznego w przestrzeni. Przykładem takiego projektu jest koncepcja Mitteleuropy, zjednoczenia pod egidą Niemiec państw i narodów zajmujących centrum kontynentu europejskiego, czy koncepcja Międzymorza, postulująca strategiczny sojusz państw leżących między Morzem Bałtyckim i Morzem Czarnym, rozdzielający Niemcy i Rosję[2].

  1. L. Moczulski, Geopolityka. Potęga…, s. 498.
  2. Por. T. Klin, Wizje ładu międzynarodowego w niemieckiej i anglosaskiej myśli geopolitycznej w okresie II wojny światowej, Toruń 2008, s. 7-8. Por. L. Dubel, Historia doktryn..., s. 19.