od 1991 istnieje Federacja Rosyjska. Powyższy podmiot geopolityczny zmieniał swoje oblicze językowe, etniczne i kulturowe na przestrzeni dziejów, rozszerzał się i kurczył (nawet bardzo znacznie), zachowywał jednakże cały czas swój wyodrębniony rdzeń geograficzny (geopolityczny). W powyższym rozumieniu nie mają znaczenia różnice etniczne i ustrojowe między Rosją z czasów carskich a Związkiem Radzieckim. Z punktu widzenia geopolityki był to jeden ośrodek siły.
Poprzez przestrzeń geograficzną rozumiemy przestrzeń rozciągającą się między nieciągłością Mohorovičicia a Linią Kármána. Jest ona umownie uznawana za czynnik geopolityczny stały, choć należy pamiętać o zmianach klimatu, krajobrazu, procesach geologicznych itp., które mają znaczenie w kategoriach długookresowych.
Nieciągłość Mohorovičicia (zwaną w skrócie nieciągłością Moho) jest to powierzchnia położona między skorupą a płaszczem Ziemi, na której gwałtownie rośnie prędkość rozchodzenia się podłużnych fal sejsmicznych. Rozciąga się od głębokości ok. 5-8 km pod oceanami do ok. 35-80 km pod kontynentami. Nazwa wywodzi się od nazwiska chorwackiego geofizyka, sejsmologa i metereologa Andrija Mohorovičicia, który ją odkrył w 1909 r.
Linia Kármána jest umowną granicą między ziemską atmosferą a przestrzenią kosmiczną, która przebiega na wysokości 100 km nad poziomem morza. Theodore von Kármán (1881-1963) był ame-
