Strona:Geopolityka.pdf/64

Ta strona została uwierzytelniona.
Myśl geopolityczna na świecie

Jego zdaniem, „geopolityka to nauka o państwie jako organizmie geograficznym lub zjawisku w przestrzeni”[1].
Kjellén, za Ratzlem, pojmował państwo jako żywy organizm. Stworzył pięć pojęć, struktur państwa, które powinny obejmować wszelkie badania i analizy polityczne. Były to: Kratopolitik, Demopolitik, Sociopolitik, Geopolitik i Oekopolitik. Kratopolityka obejmowała władzę i jej instrumenty, demopolityka – zasoby ludzkie ich ilość i jakość, socjopolityka – struktury i powiązania społeczne, geopolityka struktury przestrzenne, ekopolityka – warstwę gospodarczą. W koncepcjach twórcy pojęcie geopolityki pojawił się podział globu na trzy panregiony zdominowane kolejno przez Stany Zjednoczone, Niemcy i Japonię. Niemcy miały zdobyć pełną hegemonię w Europie, obejmującą także Turcję. Kjellén stworzył termin, który miał duże znaczenie dla późniejszego rozwoju geopolityki, a był nim autarkizm (autarchia). Dowodził, że ideałem dla każdego państwa jest osiągnięcie samowystarczalności gospodarczej, dzięki której organizm państwowy zdobywa nie tylko niezależność, ale także przewagę nad innymi państwami uzależnionymi od importu określonych dóbr czy surowców[2].

Szwedzki geopolityk za swoisty „poligon doświadczalny geopolityki” uważał wojnę. Pisał m.in.: „wojna mówi prawdę jak wino. Pokój stawia swe konwencjonalne zadania, zmusza państwo

  1. R. Kjellén, Der Staat als Lebensform, Leipzig 1917, s. 46 (w oryg. „Die Geopolitik ist die Lehre über den Staat als geographischen Organismus oder Erscheinung im Raum“).
  2. Ibidem, passim. O. Tunander, Swedish-German geopolitica for a new century: Rudolf Kjelen’s ‘The State as a living organism’, „Review of International Studies” 2001, vol. 27, s. 451-463. L. Sykulski, Geopolityka. Słownik…, s. 45.