dotyczących Alzacji–Lotaryngji, oraz powołując się na doświadczenia angielskie w tej sprawie, byliśmy uniknęli szkód i nieporozumień, wynikających z wadliwej redakcji artykułu 4-go traktatu o mniejszościach. Tu wychodzi po raz setny cała nieudolność naszych przedstawicieli na konferencji pokojowej w Paryżu, którzy ani prawa francuskiego, ani angielskich w tej sprawie doświadczeń, ani swych rozległych jakoby stosunków u Aljantów, a zwłaszcza we Francji, jakiemi się tak dalece chwalili, nie potrafili na rzecz Polski wyzyskać. Więc czyż niesłusznem byłoby dowodzenie, że krzywdy, jakich Polska doznała na konferencji pokojowej w Paryżu, zawdzięcza ona przedewszystkiem… nieumiejętności swych przedstawicieli.
Dnia 4 czerwca 1917 r. został podpisany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Francuskiej dekret o utworzeniu we Francji armji polskiej. Trzeba wiedzieć, że Francuzi byli wówczas pod względem liczebnym tak wyczerpani, że jak to poprzednio mówiłem, po kilka razy uznanych za niezdolnych brano do wojska. Krew nasza po stronie koalicji miała w tym momencie wartość taką, że nie było na nią ceny. Wszystko za nią uzyskać można było. Ale nasi przedstawiciele polityczni we Francji nie umieli z tego dla polski skorzystać i krew polską marnowali, oddając ją za darmo, gorzej jeszcze – Polska do niej dopłaca – jak to zaraz zobaczymy. Widzieliśmy, że w pierwszym projekcie umowy o pokój z Austrją o Polsce nie było wcale mowy. W drugim całą Polskę z r. 1772 wraz ze Śląskiem i Bawarją ofiarowano Austrji. Gdyby ta umowa była przyszła do skutku, tworząca się we Francji armja polska byłaby posłużyła do zjednoczenia wszystkich ziem polskich pod berłem austrjackiem i do wywalczenia Śląska i Bawarji temu berłu. Francja
