Francja przywykła do logicznego myślenia, zobaczywszy nas samych oddających się z zapałem w ręce Rosji, nie widziała żadnej dla siebie potrzeby być, jak to mówią Francuzi, „plus catholique le pape”. Stąd, to długotrwałe milczenie Francji w kwestii polskiej, a potem stałe jej odnoszenie się, w tej kwestii, do znanych uczuć Najjaśniejszego Pana dla Polski i dla Polaków.
Dopiero zwycięstwa niemieckie nad Rosją i manifest państw centralnych z 5 listopada 1916 r. ten stan prawno-polityczny na korzyść Polski zmieniły, przywracając odrębność Królestwa Polskiego, przez oderwanie go od Rosji. W tem oto tkwi, bez względu na cele jakie Niemcy mogli mieć w ogłaszaniu tego manifestu, doniosłość dla nas tego aktu politycznego, którego znaczenie nie zostało jak należy zrozumiane przez naszych ówczesnych przywódców politycznych zagranicą. Do tej kwestii na właściwem miejscu powrócimy.
Dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności i korzystnej dla nas ordynacji wyborczej, osiągnęliśmy do pierwszej Dumy trzydzieści kilka mandatów. Cyfra ta nadawała Kołu polskiemu w Petersburgu podobne stanowisko języczka u wagi, jakie Koło galicyjskie zajmowało w Wiedniu, a irlandzkie w Londynie. Wiadomo, jak Koło polskie w Wiedniu umiało, na korzyść Galicji, wyzyskać swe położenie. Wiadomo również, jak Koło irlandzkie w Londynie wyzyskało swe położenie dla Irlandii. Rezultatem działania politycznego Irlandczyków, którzy popierając rząd Asquitha, wywalczyli sobie przed wojną uchwalenie przez parlament angielski Home-Rulu dla Irlandii, jest dzisiejsze wolne państwo irlandzkie. Zobaczmy, jak koło polskie w Petersburgu, w którem przeważali narodowi demokraci, wyzyskało na korzyść Polski swe podobne położenie.
