Strona:Jean Tarnowski - Nasze przedstawicielstwo polityczne w Paryżu i w Petersburgu 1905-1919.pdf/44

Ta strona została przepisana.

tyczną rzucano w objęcia Prus. Ta kombinacja była nie do przeprowadzenia, zwłaszcza, ze chciano jeszcze użyć cesarza Karola jako pośrednika dla uzyskania jednoczesnego pokoju z Niemcami. W tym celu dnia 22 sierpnia 1917 r. doręczone zostały wysłannikowi austriackiemu warunki, na których Francja gotowa była zawrzeć pokój z Niemcami. Te warunki acz zupełnie słuszne, były jednak nie do przyjęcia przez Niemcy, które nie uważały się za pobite, szczególniej po nieudanej ofensywie Brusiłowa (6-20 lipca), odpartej zwycięską kontrofensywą austro-niemiecką w południowej Rosji, zaczętą 21 lipca a zakończoną 8 sierpnia.
Odnajdujemy ślady tych nowych propozycji w nocie francuskiego sztabu generalnego z 18 listopada 1917 r., pisanej dla p. Clémenceau po objęciu przezeń rządów gabinetu (13 listopada), w celu poinformowania go o pertraktacjach, jakie miały miejsce w tym kierunku. Ta nota nadmienia, że odbyły się w Szwajcarji dwa spotkania, ostatnie 22 i 23 sierpnia 1917 roku, gdzie podano Austrji warunki ogólnego pokoju. Gdyby cesarz austrjacki znalazł te warunki możliwe do zaakceptowania, miał oświadczyć cesarzowi niemieckiemu, ze wycofa się z przymierza, jeżeli Niemcy tych warunków nie przyjmą
Z upoważnienia Clémenceau, hr. de St. Armand zawiązuje na powrót stosunki z hr. Rewertera, ale tymczasem nowe wypadki zachodzą. Dnia 28 listopada, rząd sowiecki żąda oficjalnie pokoju u państw centralnych. Dnia 4 grudnia Ameryka wypowiada wojnę Austrii i to wypowiedzenie ogłasza 7 tegoż miesiąca, co utrudnia układy. Jednakże nowe spotkania mają miejsce w Szwajcarii 1, 3, 23 i 25 lutego 1918 r., ale to do żadnego rezultatu nie doprowadza. Dnia 3 marca podpisanym został pokój państw centralnych z Rosją w Brześciu Litewskim, dnia 5 marca w Ruttea z Rumunią i rozpoczyna się ofensywa niemiecka na froncie zachodnim.