Strona:Jean Tarnowski - Nasze przedstawicielstwo polityczne w Paryżu i w Petersburgu 1905-1919.pdf/97

  Dosłowne znaczenie tego tekstu jest następujące: „Główne Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone podejmują się przeprowadzić między rządem polskim i wolnem miastem Gdańskiem traktat, który ma wejść w moc obowiązującą z chwilą ustanowienia rzeczonego wolnego miasta, w celach następujących…”
  Tekst polski. „Pomiędzy rządem polskim, a wolnem miastem Gdańskiem zawartą zostanie konwencja: w ułożeniu jej brzmienia zobowiązują się pośredniczyć główne mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone; otrzyma ona moc obowiązującą jednocześnie z ukonstytuowaniem się Wolnego miasta Gdańska; konwencja ta itd”.
  Główna różnica między tekstami francuskim i angielskim polega na tem, że w jednym jest mowa o „konwencji”, a w drugim o „traktacie”. Oba te wyrazy znaczą „układ”, lub „umowę”, ale traktat jest układem między państwami suwerennemi, a konwencja nie. Widzimy tedy jak było lekkomyślnem zezwalanie na wprowadzenie do tego artykułu wyrazu „traktat”, który można tłumaczyć jako przyznanie miastu Gdańsk suwerenności państwowej. Poza tym wyrazem, tekst angielski jest korzystniejszy dla nas od francuskiego, gdzie wyraz „interviandra”, może być rozmaicie tłomaczony, ale w każdym razie nie tak, jak w urzędowym polskiem tłomaczeniu. Gdyby przyjąć to tłomaczenie byłaby sprzeczność. Ta konwencja winna była wejść w życie z chwilą ustanowienia wolnego miasta, a więc musiała poprzedzać to ustanowienie. Ale przed swem ustanowieniem wolne miasto nie egzystowało, więc jakże można było zawierać z niem jakikolwiek układ?
  Z drugiej strony tekst francuski jest dla nas o tyle korzystniejszy od angielskiego, że nie podsuwa myśli o suwerenności Gdańska. Ale ani jednego ani drugiego z tych tekstów wyzyskać nie umiano, bo ich wcale nie rozumiano, jak to widzimy z urzędowego tłomaczenia polskiego, gdzie