Strona:Klejnoty poezji staropolskiej (red. Baumfeld).djvu/39

Chcemy w szkicu niniejszym spojrzeć niejako z lotu ptaka na cały obszar poezji staropolskiej i na całą drogę jej rozwoju. Obszar ten obejmuje prawie sześć stuleci twórczości, od wieku 13-go do końca 18-go. Ściśle datami określić twórczości tej nie można, o ile chodzi o jej początki zwłaszcza. Przyjęliśmy wprawdzie połowę wieku 13-go jako okres, w którym powstała pierwsza pieśń polska, dzisiaj z rękopisów późniejszych znana, Bogurodzica, „najświętobliwsza pieśń i jakoby wyrocznia królestwa polskiego“ (jak o niej wydrukowano w r. 1506.), ale można przypuścić napewno prawie, że wiele pieśni polskich zaginęło w rękopisach i ze stuleci dawniejszych i z tegoż stulecia 13-go oraz następnych; są nawet ślady. Stłumiły zresztą pierwszą twórczość polską poetycką pisma łacińskie, obficie i gorliwie szerzone przez księży i misjonarzy wiary chrześcijańskiej w Polsce, którzy pierwszymi w niej byli wogóle przedstawicielami i oświaty i piśmiennictwa; gdy pisma łacińskie w Polsce sięgają prawie początków państwa polskiego(w każdym razie wieku 11-go), polskie, nie mówiąc już o poezji, zjawiają się dopiero w wieku 13-ym. Kościół w Polsce zrazu tłumił twórczość swojską, potem popierał ją i stał się na długo jej ogniskiem. Religijne pieśni polskie, przekłady z Pisma świętego (psalmy) i świętobliwe powieści — to pierwsze jaskółki polskiej mowy poetyckiej. Coraz tych ptaków było więcej i coraz gwarniej w tym skromnym domku