innym, a ten przełożony często bywa surowy = sur+owy; więc to co jest „na” oznacza się przez sur.
Iri sur eŝafodon = iść na szafot (t. j, wejść, wstąpić na szafot).
Eŝafodon = eŝafodo+n (4 przypadek oznacza tu kierunek; dokąd iść — na szafot.
Se timus iri sur eŝafodon! = Gdyby się lękał wstąpić na szafot! (byłby wtedy nikczemny, bez honoru).
Morto, la morto = śmierć. (Zważ dźwięki podobne: morta = martwy: m, r, t.) Morti — umierać.
Mort+ig+i = zrobić kogoś martwym, umarłym. A więc mortigi = zabijać.
La mortigo, mortigo (rzeczownik) = zabójstwo, zabijanie, zabicie.
Ideo = la ideo = l’ideo (bo la można skrócić przed samogłoską; dźwięczniej brzmi: l’ideo, niż la ideo).
Ne = nie. (To łatwo pamiętać).
Nei = przeczyć, negować (t. j. mówić: „nie“).
Mi neas = ja przeczę. Mi neos = ne+os = ja zaprzeczę (os = przyszły czas), przeczyć będę.
Mortigo neos = zabijanie będzie przeczyć.
Vane = napróżno. Vana = napróżny, marny. Słyszałeś może towarzyszu, okrzyk biblijny Salomona: „marność nad marnościami!” po łacinie: vanitas vantatum!... Więc vane jest napróżno, nadaremnie.
Vane mortigo l‘ ideon neos = Daremnie zabijanie (t. j.
kaźnie, popełniane na męczennikach idei) zaprzeczać będzie idei (l‘ideon — 4 przypadek). Ili neas ideon = oni przeczą idei = neas vane = przeczą próżno.
Ĉia (czytaj czi-a) = każdy, każda, każde; wszelki, wszelka wszelkie Dla zapamiętania, że „cz“ oznacza wszelkość, przerób sobie w myśli dźwięk: „wszelki” na w+cz+elki; znajdziesz tu „cz”, które po esperancku pisze się ĉ = cz (cz daszkiem nad literą).
Sango = krew. Znasz, towarzyszu, wyraz: „sangwinik” — to człowiek o krwi łatwo się burzącej: sang+winik. Więc sang‘ = krew).
Słyszałeś już, że ar jest znakiem (przyrostkiem) zbiorowości,
