masy, mnogości. Gdybyś chciał jednak wyrazić przeciwnie coś małego, drobnego, cząstkę, źdźbło, kroplę — to przerób ar na er = cząstka. A cóż to jest cząstka krwi? To kropla. Więc: sang+er+o = sangero = kropla krwi.
O końcówce „onto“ pogadamy później, gdy będziemy mówili o imiesłowach. Poczekaj trochę. Tymczasem zapamiętaj sobie, że końcówka: ont+o = onto oznacza kogoś, co robi coś w przyszłości; dlatego jest ont (litera o! — znak czasu przyszłego w czasownikach). Ale co jest venk+ont+o?
Venki = zwyciężać. Venko = zwycięstwo. Dla pamięci, usłysz broni szczęk, potem idzie venk‘ — zwycięstwo! — Nie kwękaj — vi venkos — zwyciężysz!
Venkonto = przyszły zwyciężca (venk+ont+o).
Ĉia sangero estas venkonto = Każda kropla krwi (przelanej za ideę) jest w przyszłości zwycięzcą (t. j. będzie zwycięzcą).
Bruli = płonąć, palić się. Przypomina to trochę brili = błyszczeć. Pamiętasz blask ognia, blask brylantów. Odróżnij delikatne: brili (przez i) = błyszczeć, od groźnego bruli (przez u) = gorzeć, płonąć (br-u-li).
Brulu = płoń. Brul+u! — zakończenie u, jak wiemy oznacza rozkaz.
Fajro = ogień. Znasz niem. słowo: „Feuer“(fajer!). Od tego polski wyraz: fajerka.
„Brulu sankt‘ fajro! = Płoń święty ogniu!
Multo = mnogość, wielość. Multaj = mnodzy, wielu. Multaj homoj = wielu ludzi. Jak to zapamiętać? Może przypominasz sobie, że wielu ludzi, gdy zbierze się razem, czynią tumult = tu+mult.
Perei = ginąć. Jak zapamiętać: ginie się przez mnóstwo powodów, przez per. Per+e+i = perei = ginąć!
Mi pereas = ja ginę. Mi pereos = ja zginę. Multaj pereos = wielu zginie (os — oznacza czas przyszły, jak wiesz).
Brulu sankt‘fajro!... Multaj pereos = Płoń święty ogniu! Wielu (z nas) zginie.
Sed = lecz, ale.
Nia = ni+a = nasz, nasza, nasze.
