Strona:Leo Belmont - Jak nauczyć się esperanta.pdf/8

Ta strona została uwierzytelniona.

Kvankam nin vivo ŝarĝa detruas = chociaż nas życie ciężkie wyniszcza. (Teraz przeczytaj całą strofkę. Chyba rozumiesz wszystko?).

Wiersz 5.

Ĉar (czytaj: czar) = bo. Jak zapamiętać? Przypomnij sobie, że pierwotne ludy objaśniały sobie wszystko za pomocą czarów; my dziś wierzymy w przyczyny naturalne. Dla nas istnieje zrozumiałe: „bo”, „ponieważ”, objaśniane przez naukę. Więc ĉar jest to zwykłe „bo”, „ponieważ”.
Ĝi (czytaj: dżi, bo ĝ = dż) = to. Wskazując coś nieżyjącego, (przedmiot, pojęcie) lub nieokreślonej płci (dziecko, zwierzę) mówimy po esperancku: „ĝi” = to, owo. Niby dziecko, które nazywa siebie: dzi-dzi ale po esperancku: dżi (nie dzi) = ĝi.
Myślnik (tiré) — (kreska) stoi na miejscu opuszczonego: jest.
Por = dla (kogoś). Nie pomieszaj per = przez i por = dla. Zapamiętaj, że każdemu należy się jego porcja = por+cja i porcja dla każdego, więc por = dla).
Tuta = wszystek, cały. Tuto = wszystko. Zapamiętaj tuto = wszystko dokoła! Tut’ — przecinek w górze nazywa się apostrof, oznacza opuszczoną końcówkę.
W poezji esperanckiej możemy opuszczać końcówkę o, jeżeli jest nam to potrzebne dla rytmu. Opuszczanie końcówki a jest daleko rzadsze — używa się wyjątkowo.
Człowiek = homo. Ludzie = homo+j = homoj (bo j oznacza liczbę mnogą). Ale ja chcę powiedzieć: zbiór ludzi — ludzkość. Muszę więc dać przedrostek, oznaczający zbiór. Jest nim przedrostek ar (Zapamiętaj po polsku: chmara = chm+ar+a zauważ ar = zbiór). A zatem homaro = hom+ar+o = zbiór ludzi = ludzkość
Ĉar ĝi — standardo por tut’homaro = Bo to (jest) sztandar dla całej ludzkości. (Tut’homaro = wszystka, albo cała ludzkość).
Nie wyjaśniłem wyżej, dlaczego homo znaczy człowiek, bo chyba sam przypomniałeś sobie towarzyszu, że mówi się humanitarny, co znaczy: ludzki (homo to wyraz łaciński, znaczy człowiek).

Wiersz 6.

Laboro = praca. Ten wyraz znany jest robotnikowi; wie o Labour-party, partji robotniczej w Anglji.