Strona:Ludwik Waryński - Sprawozdanie delegata na kongres w Chur.pdf/11

Ta strona została uwierzytelniona.

do współudziału pobudzić i dowieść jej współczucia dla tego lub owego programu. Liczba też wchodzących w skład organizacyi członków była nie wielką, przytem zmieniała się często, gdyż areszty i prześladowania zbyt często zmieniały jej skład. Nie wielka grupa zmuszona wyjść na emigracyję użyła swych sił dla rozszerzenia literatury socyjalistycznej[1].
Streszczając wszystko, cośmy o ruchu w Królestwie powiedzieć mogli, widzimy, że rozwój ekonomicznych stosunków popycha cały kraj ku kapitalizmowi, podczas gdy rozwój stosunków politycznych znacznie w tyle pozostał. Ekonomiczne więc warunki wytwarzając proletaryjat fabryczny przyśpieszają chwilę wybuchu, polityczne zaś stojąc na przeszkodzie organizowania się mas nie pozwolą temu ruchowi nadać świadomie socyjalistycznego charakteru. Możemy jednak przypuszczać, że ogniska przemysłu przyjmą socyjalistyczny program i walczyć będą w jego obronie. Rozumie się, że niepodobna przewidzieć rezultatów tego ruchu, jak w ogóle wszystkich ruchów, w których mała zaledwie cząstka uczestników działa z jasną świadomością swego celu.

Wobec ciężkich politycznych warunków, wobec opóźnienia się socyjalizmu u nas, wobec ciężkiego ekonomicznego położenia mas, socyjalistom w Królestwie Polskiem może wypaść na przyszłość więcej

  1. W Październiku 1879 założyła ona pierwsze socyjalistyczne pismo w języku polskim „Równość“, które za zadanie przyjęło szerzenie międzynarodowego socyjalizmu. „Równość wychodziła do Sierpnia 1881, — w którym to miesiącu zastąpił ją „Przedświt“. Prócz tego staraniem tejże grupy wyszły za granicą: Tłómaczenie „Kwintessencyi Socyjalizmu“ Schäfflego, tłómaczenie Engelsa „Socyjalizm utopijny i naukowy“, broszura pod tyt. „Sprawozdanie z międzynarodowego obchodu 50 rocznicy listopadowego powstania“ i ludowa broszura p. t. „Kto z czego żyje“.