drugiem przejściem jakiej gwiazdy przez południk miejscowy; d. słoneczny a. doba słoneczna = przeciąg czasu miedzy jednem a drugiem południem czyli czas dzielący dwa kolejne przejścia słońca przez południk miejscowy; d. średni = przeciąg dwudziestu czterech godzin odmierzony na dobrym zegarze (tym się różni od dnia słonecznego, że jest zawsze jednakowo długi); w górn. przestrzeń zewnątrz kopalni, powierzchnia ziemi (od dnia = z powierzchni ziemi).
Dziergaczka, grzebień żelazny do dziergania lnu.
Dziergać, Dzierzgać, wyszywać, haftować, obszywać co drobnym i gęstym ściegiem po brzegach, po kantach; d. len = przeciągać go przez dziergaczkę, aby poodrywać główki.
Dziergarka, maszyna do zszywania ściegiem łańcuszkowym.
Dzierglica, narzędzie do czochrania lnu, rafa (fig.).
Dzierlatka (śmieciucha), gatunek skowronka czubatego, śmieciuszka, pośmieciuszka (fig.); przen. młode dziewczę, wesołe, trzpiotowate.
Dzierzba, Dzierżba, ptak zębodzioby z rzędu wróblowatych o obyczajach drapieżnych (fig.).
Dzierzęga, Dzierżęga, roślina spokrewniona z paprociami, od których się rożni tym, iż wydaje dwojakie zarodniki (większe i mniejsze).
Dzierżak, trzonek, rękojeść, rękojeść cepa, cepisko.
Dzierżawa, zdr. Dzierżawka, używanie cudzej własności za opłatą właścicielowi na pewien czas; nieruchomy majątek dzierżawiony, arenda; d. wieczysta = własność, której posiadacz jest obowiązany opłacać czynsz stały; opłata za majątek dzierżawiony, arenda, czynsz, tenuta.
Dzierżawca, (forma ż. Dzierżawczyni), trzymający majątek w dzierżawie, arendarz.
Dzierżawczy zaimek w gram. — odpowiadający na pytanie czyj? (mój, twój, nasz, wasz).
Dzierżawić, trzymać dzierżawę, arendować.
Dzierżba — p. Dzierzba.
Dzierżeć, Dzierżyć, co = posiadać, mieć w posiadaniu; trzymać, nie puszczać, władać czym; dotrzymywać, dokonywać.
Dzierżon, gatunek ula.
Dziesiatyna, Desiatyna, ros., rosyjska miara powierzchni ziemi, mająca 2400 sążeni kwadratowych (60 sążeni długości a 40 szerokości a. 80 sążeni długości a 30 szerokości) = 2 morgom polskim.
Dziesiątek, Dziesiątka (-i), dziesięć jedności; dziesięć sztuk czego; dziesięć lat, dziesięciolecie; (w szóstym dziesiątku bieżącego stulecia); w lm. liczby złożone z jakiejkolwiek cyfry z zerem po prawej ręce; cyfry stojące na drugiem miejscu, licząc od ręki prawej ku lewej: 10; w garb. paczka z dziesięciu skór drobnych, techer.
Dziesiątka — p. Dziesiątek; (zdr. Dziesiąteczka; zgr. Dyska, Dycha, Dychacz); cyfra 10; moneta dziesięciogroszowa; dziesięciogroszówka; karta do gry, mająca dziesięć oczek, dyska, kralka; oddział złożony z dziesięciu ludzi; nazwa dawana posługaczowi, opatrzonemu liczbą 10 jako odznaką; w górn. stos ułożony z dziesięciu skrzynek, korcy i t. p. rudy a. węgla
