chodzić za mąż — p. Pobrać się; B. ślub = zaślubić się; B. na kieł = upierać się; B. kogo na język = ogadywać: B. kogo za kogo = poczytywać; B. za złe = mieć za złe; przen. B. na prawo i na lewo = brać łapówki, kraść; B. z kogo wzór = przejmować od kogo, naśladować; B. kogo = ujmować kogo; B. na się = wkładać, wdziewać (ubranie); przyjmować na się; podejmować się czego; odpowiadać za co; B. co do serca = wzruszać się, przejmować się czem; B. na rozum = obmyślać; B. na uwagę = rozważać; B. na kawał = okłamywać, usiłować oszukać kogo, wyprowadzić w pole; B. na języki = obmawiać: B. na zęby = krytykować; B. na fundusz = wyśmiewać; B. udział = należeć do czego, uczestniczyć w czem.
Brać się do czego = chwytać się czego albo za co, rozpoczynać co, przedsiębrać; zabierać się do czego; B. się do kogo = chcieć kogo zmusić do czego, grozić; starać się (o pannę), chcieć zdobyć; B. ś. skąd = przybywać, zjawiać się, pochodzić; B. ś. za boki = pokładać się ze śmiechu; B. się na prawo, na lewo = zawracać, kierować.
Braha, nm., wywar po odpędzeniu wódki lub piwa; nędzny, lichy trunek, lura; gmatwanina.
Braja, nm., papka; błoto lub rozrobiona glina; zagęsta zupa.
Brak, rzecz odrzucona, to co wybrakowane, niezdatne, wyranżerowane, odpadki, auszus, defekt, wybierki; niedobór; nieposiadanie czego, niedostatek: potrzeba, nieobecność; B. w głowie = niedostatek wykształcenia, rozumu, głupowatość.
Brakarz, trudniący się ocenianiem i rozgatunkowaniem drzewa przeznaczonego na sprzedaż w lesie.
Braknąć, Brakować, nieos. zabraknąć, nie wystarczyć, nie starczyć, nie posiadać; zbywać na czem; brakuje czego niema czego; braknie go = jest nieobecnym.
Brakonjer, fr., kłusownik, polujący pokryjomu, złodziej zwierzyny.
Brakować, odsuwać braki, odrzucać przedmioty uszkodzone, wybierać co lepsze, przebierać, wysortowywać; — p. Braknąć.
Brakteat łć., dawna moneta blaszana, złota lub srebrna, z odciskiem z jednej strony wklęsłym, z drugiej wypukłym (półdenar).
Bram, stpl., — p. Bramowanie.
Brama, szerokie wnijście lub wjazd do domu, z wielkiemi drzwiami; podwoje; wejście; droga, przystęp, furta (do sławy, do nieba): B. tryumfalna = budowla ozdobna ustawiana na drodze przejazdu osoby znakomitej w celu uczczenia jej, p. Łuk.
Bramin, kapłan indyjski.
Bramować, wykładać bramem, bordiurą, obszywać brzegi taśmą, ozdabiać obszyciem, lamować.
Bramowanie, obszycie u sukni, galon, obłoga, bordiura, obszywka, lamówka, bram.
Brandmajster, nm., naczelnik, kapitan straży ogniowej.
Brandmur, nm., ściana boczna wzniesiona nad dach, dla ograniczenia pożaru od domu sąsiedniego.
Braniec, jeniec wojenny.
Branka, rz. ż. (od Braniec), kobieta wzięta do niewoli, niewolnica wojenna; pobór do wojska, konskrypcja, spis wojskowy.
Brankard, fr., nosze, tragi; wóz lub wagon na toboły, pakunki.
Bransoleta fr., ozdobna obrączka okalająca rękę powyżej dłoni (f.).
Bransza, (źle Branża) fr., gałąź pracy, zawód, fach, dział, wydział.
