Pławny, po którym można pływać lub spławiać statki, spławny (rzeka p-a); pływający, utrzymujący ś. na powierzchni wody; służący do pływania (statek p.); topny, łatwy do stopienia; pęcherz p. = u ryb pęcherz, służący im do wznoszenia ś. i zagłębiania.
Płaz, płaska strona jakiego przedmiotu, np. szabli, noża; uderzenie płaską stroną, plaga, raz, cios; nie ujdzie ci to p-em = będziesz za to ukarany; puścić co p-em = bezkarnie; uderzyć kogo p-em (szabli) = nie ostrzem; upaść p-em = szeroką płaszczyzną na ziemię; upaść komu do nóg p-em = ukorzyć ś. przed kim, upaść, jak długi, plackiem; zwierzę ziemnowodne, zimnokrwiste, oddychające płucami a. skrzelami, nagie; przen., człowiek nędzny, nikczemny, pozbawiony godności własnej, upadlający ś.
Płaza, płaz noża, szabli.
Płaziniec, robak płaski, glista płaska.
Płazować, uderzać, bić kogo płazem szabli, pałasza; na płask co ociosywać.
Płazozwierz, istota podobna po części do płaza, a po części do czworonoga.
Płączyca, roślina z rodziny traw, psi ząb.
Płciowy, odnoszący ś. do płci, tyczący ś. instynktu rozrodczego: stosunek p., popęd p., narząd p. męski i żeński = rozrodczy; cechy p-e = różniące samca od samicy; dojrzałość p-a = możność płodzenia, wydawania na świat istot podobnych; układ p. roślin = według płci; organy p-e u rośliny = słupki i pręciki.
Płeć, cechy cielesne, różniące samca od samicy, mężczyznę od kobiety: p. męska i żeńska, dziecię płci męskiej i żeńskiej; osoby obojga p-i = mężczyźni i kobiety; bez różnicy p-i i wieku = wszyscy bez wyjątku; człowiek obojej p-i = hermafrodyta, obojniak; p. brzydka = mężczyźni, p. piękna, słaba = kobiety; p. u roślin: obecność w kwiecie organów płciowych męskich (pręcików) i żeńskich (słupków); cera, kolor skóry, powierzchowność ciała ludzkiego: p. delikatna, śniada, p. biała, czarna, oliwkowa, żółta, miedziana, stosownie do ras; p. jak krew z mlekiem = biała i rumiana, zdrowa; w gram., rodzaj.
Płeśnik, roślina z rodziny złożonych.
Płeśniwo, roślina z gromady grzybów, z rzędu drożdżaków.
Płetwa — p. Pletwa; p-y raka = kleszcze, nożyce.
Płetwonogi — p. Pletwonogi.
Płetwonóg, zwierzę drapieżne z rzędu szczerbatych (fig.).
Płocha, w tkactwie: przybijaczka, przyrząd w rodzaju grzebienia do przybijania nici w postawne.
Płochacz halny, ptak śpiewający z rodziny gajówek, wróbel skalny (f.).
Płochliwy, nie dający ś. zbliżyć do siebie, pierzchliwy, bojaźliwy, lękliwy, dziki.
Płocho, przysł., lekkomyślnie, niebacznie, nierozważnie.
Płochostka, płocha błahostka.
Płochość, rzecz. od Płochy.
Płochowesoły, lekkomyślny i wesoły.
Płochy, ten, którego łatwo spłoszyć, przestraszyć; pierzchliwy, lękliwy; nieugłaskany, trwożliwy; lekki, lekkomyślny, niestateczny, niestały, niebaczny, nierozważny, trzpiotowaty, wietrzny, bez na-
