Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/245

Ta strona została przepisana.

kaz, komis, polecenie, posłannictwo.

Porucznik, oficer, mający rangę niższą od kapitana, a wyższą od podporucznika, lejtnant; gienerał-porucznik — p. Gienerał; w Rzpltej Polskiej wysoki stopień oficerski w armji, namiestnik.

Porucznikować, być porucznikiem, służyć jako porucznik.

Poruczyćp. nied. Poruczać.

Porumienić, zrumienić wiele rzeczy kolejno; p. ś., rumienić ś.

Poruszać, dok. Poruszyć; wprawiać w ruch, ruszać z miejsca, zmuszać do zmiany położenia, sprawiać, aby ś. coś ruszyło, pobudzać do ruchu; chwiać, targać; dotykać ś. czego; przen., wzruszać, roztkliwiać, podniecać, podburzać, wyprowadzać z równowagi, obruszać, oburzać; p. zwierza = zmuszać go do zmiany legowiska; p. ziemię = skopywać; p. niebo i ziemię = używać wszelkich środków dla osiągnięcia czego; p. wszystkich sposobów = używać ich, uciekać ś. do nich; p. sprawę jaką = podnosić, wszczynać; p. ś., czynić ruch jakiś; iść, chodzić; oburzać ś., obruszać ś., wychodzić z równowagi, wzruszać ś., roztkliwiać ś., rozczulać ś.

Poruszczyć, zruszczyć wielu.

Poruszenie, ruch, ruszenie, szerzenie ś.; wzruszenie, wstrząśnięcie, wzburzenie, podniecenie.

Poruszyćp. nied. Poruszać.

Porwaćp. nied. Porywać; chwycić co, unieść, rozerwać na kawałki, poszarpać; p. ś., wstać raptownie, zerwać ś., skoczyć, targnąć ś., rzucić ś. na kogo, wziąć ś. gwałtownie do kogo, do czego; poszarpać ś.

Poryblin, roślina z gromady paprotników, klasy widłaków, leszczownik, rypina (fig.).

Porychlić się, pośpieszyć się.

Poryczeć, jakiś czas ryczeć.

Poryć, zryć coś w wielu miejscach; popyskać.

Porygować papier = polinjować go pięciolinjami nutowemi; porobić rygi; do wierzchniego materjału przyszywać rzadkim ściegiem podszewkę a. inny spód.

Poryk, ryk, porykiwanie, ryczenie, ryknięcie.

Porykiwać, Porykać, ryczeć raz po raz.

Porysować, porobić rysy, szramy, szpary; pokreślić; narysować co, wyrysować co; p. ś., dostać rysów, szczelin, zarysować ś., spękać, popękać.

Porysowany, pełen rys, szczelin, popękany, spękany.

Poryw, rwanie ś. do czego; pociąg, chęć gwałtowna, pęd, napór, prąd; uniesienie, podniecenie ducha, zapał, zapęd.

Porywać, dok. Porwać; chwytać dla zabrania, dla uniesienia z sobą, dla uprowadzenia, dla uwiedzenia, chwytać gwałtownie, łapać, ukradłszy unosić; przen., zachwycać, unosić, pociągać, oczarowywać, olśniewać, wprowadzać w stan podniecenia, wzruszać; chwytać, ujmować, łapać za co: p. za łeb, za kołnierz; przen., napadać, nawiedzać, obejmować, opanowywać, ogarniać: p-a mnie gniew, pasja, śmiech, gorączka, bóle; zacząć pojmować, przyswajać sobie; p. ś., zrywać ś., wstawać szybko, gwałtownie; chwytać ś., jąć ś. czego, targać ś., rzucać ś. na kogo: p. ś. do broni, do pałasza, p. ś. z kijem na kogo; podejmować ś. czego zuchwale, zamierzać ś., rzucać się do czego, zrywać ś.: p. ś. z motyką na słońce = chcieć wykonać rzecz niemożliwą; rzucać ś. na siebie nawzajem, łapać jeden drugiego: porwali ś. za łby, za czu-