Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/254

nie, ogół, niższa klasa ludności, lud prosty, gmin; motłoch, gawiedź, hałastra, czerń.

 Pospóźniać (się), opóźnić (ś.), spóźnić (ś.).

 Pospraszać, sprosić wielu.

 Posprawiać, sprawić wiele rzeczy, pokupować.

 Posprowadzać, sprowadzić wiele osób a. rzeczy; p. ś., sprowadzić ś. jeden po drugim.

 Posprzątać, sprzątnąć, zrobić porządek, doprowadzić do ładu, oczyścić.

 Posprzeczać się, niezgodzie ś. z sobą, poróżnić ś, pospierać ś.

 Posprzedawać, sprzedać wiele rzeczy, sprzedać wszystko.

 Posprzęgać, sprzęgnąć razem, połączyć, zestawić.

 Pospuszczać, spuścić wiele a. wielu; p. ś., spuścić ś. (niżej) jeden po drugim; zaufać wielu.

 Pospychać (się), zepchnąć (ś.); p. ś., być pospychanym.

 Posrebrzać, dok. Posrebrzyć; powlekać srebrem, dawać cieniutką warstwę srebra na czym, platerować; bielić, nadawać białą barwę: p. włosy siwizną; p. ś., pokrywać ś. białą barwą, jakby srebrem.

 Posrebrzany, Posrebrzony, powleczony cieniutką warstewką srebra, platerowany.

 Posromocić, Posromić, shańbić, zniesławić, znieważyć, zbezcześcić, sromu, hańby nabawić; zawstydzić, ośmieszyć, wystawić na śmiech.

 Possa, nm., wesoła błahostka sceniczna, farsa, krotochwila, burleska.

 Post, wstrzymywanie ś. od pewnych pokarmów, zwłaszcza mięsnych, w dni od Kościoła naznaczone a. dobrowolnie, dla umartwienia ciała i pokuty za grzechy lub dla wyproszenia u Boga jakiej łaski a. wyrażenia Mu w ten sposób dziękczynności; dzień p-u; p. nakazać; p. zachować; p. złamać = nie zachować go; jeść z p-em = postne potrawy; obiad z p-em = postny; ja dziś z p-em = poszczę.

 Postaciować co, nadawać czemu postać, kształtować co; p. ś., przybierać postać, kształtować ś.

 Postać, kształt, figura, postawa, osoba, osobistość; powierzchowność, wygląd, pozór, wyraz twarzy, fizjognomja, mina; w stylisty p. mowy, figura retoryczna = zwrot, polegający na tym, że zamiast jednego przedmiotu a. czynności wymieniamy inne, do nich podobne a. mające z niemi związek; w miner., bryła, ograniczona w pewien sposób płaszczyznami.

 Postać, nied. Postawać; pobyć gdzie czas jakiś stojąc; przestać czas jakiś na jednym miejscu, nie ruszając ś., spokojnie; p. a. postanąć = być, stąpić gdzie, pokazać ś., zjawić ś. gdzie, zagościć gdzie: nie p-anę tu nigdy, noga moja nigdy tu nie p-anie = nie przyjdę tu nigdy; zemsta nie p-ała nigdy w jego sercu = nie zagościła.

 Postalować, obstalować, pozamawiać wiele rzeczy.

 Postanawiać, dok. Postanowić; mianować, naznaczać, decydować, kreować kogo czym; ustanawiać, zarządzać, rozporządzać, organizować, oznaczać, uchwalać; umyślać, zamierzać, planować, przedsiębrać, układać sobie, przyrzekać sobie; p. dzieci = dawać im byt niezależny, obdzielać ich majątkiem, żenić syna, wydawać córkę za mąż.

 Postanisławowski, który nastąpił po panowaniu Stanisława Augusta Poniatowskiego.

 Postanowić — p. nied. Postanawiać.