Prowadziciel, ten, co prowadzi, wódz, przewodnik, kierownik.
Prowadzić, wieść kogo, przeprowadzać kogoś, kto nie zna drogi a. sam iść nie może, przewodniczyć komu, wskazywać komu drogę, wodzić, prowadzać kogo; przewodniczyć, rządzić, kierować: p. wojnę, p. konie w zaprzęgu; p. dzieci = wychowywać; p. interesy, fabrykę, sklep; p. tańce = być wodzirejem; pędzić, przepędzać: p. życie spokojne, hulaszcze; przewozić, transportować: p. zboże Wisłą do Gdańska; p. rzecz, rozmowę = ciągnąć ją, rozmawiać; p. rzecz dalej = mówić w dalszym ciągu; p. umarłego do grobu = iść w orszaku pogrzebowym; mieć kierunek, dążyć: ta droga p-dzi do miasta; zaprowadzać, doprowadzać dokąd, pociągać co za sobą, powodować co: to p-dzi do szczęścia, do zguby, to nie p-dzi do niczego = jest bezcelowe; niech cię Pan Bóg p-dzi = niech ś. opiekuje tobą w drodze; dokąd Pan Bóg p-dzi? = dokąd ś. udajesz?; p. kogo ze świecą = świecić mu w drodze; p. kogo oczami = patrzeć za nim idącym a. jadącym; p. komu rękę = kierować ją; p. ręką po czym, a. czym po czym = pociągać, przesuwać; p. do czego = zmierzać w rozmowie, w przemowie do pewnego przedmiotu; p. sprawę w sądzie = toczyć; przeprowadzać: p. linję, drogę, rów; p. ś., prowadzić siebie nawzajem; iść poważnie, z godnością; postępować, żyć, sprawować ś.
Prowansalski, rodem z Prowancji, pochodzący z Prowancji; p-scy poeci = trubadurowie; poeci piszący narzeczem prowansalskim.
Prowenans, fr., towar zagraniczny.
Prowenda, fr., żywność, prowjant.
Prowenjencja, łć., pochodzenie; świadectwo pochodzenia; w lm., p-cje, towary, sprowadzone z zagranicy, źródło otrzymywania towarów.
Prowent, łć., dochód z gospodarstwa wiejskiego, zysk, intrata; zbiór, urodzaj.
Prowentowy, łć., odnoszący ś. do prowentu; p. pisarz = utrzymujący kontrolę dochodu gospodarstwa wiejskiego.
Prowidencja, łć., Opatrzność Boska, Opieka Boska.
Prowidencjalizm, łć., teorja, według której Opatrzność Boska kieruje losami każdego człowieka i społeczeństw.
Prowidować się, łć., zaopatrywać ś., ekwipować ś.
Prowikarjusz, zastępca wikarjusza.
Prowincja, łć., w starożytności obcy kraj, podbity przez Rzymian, uorganizowany na sposób rzymski i zarządzany przez rzymskiego wielkorządcę; każda oddzielna część całości państwowej, zwłaszcza obejmująca odrębny kraj i lud; każda miejscowość w kraju poza stolicą, zapadły kąt, partykularz; ludzie z partykularza; obyczaje, pojęcia partykularne, zaściankowe; p. duchowna, zakonna = pewna ilość klasztorów tej samej reguły pod wspólnym zarządem duchownym.
Prowincjalny, Prowincjonalny, łć., dotyczący prowincji, pochodzący z prowincji.
Prowincjalstwo, godność prowincjała.
Prowincjał, łć., przełożony, stojący na czele klasztorów jednej reguły w całej prowincji zakonnej.
Prowincjonalista — p. Prowincjusz.
Prowincjonalizm, łć., wyraz, zwrot a. sposób mówienia, wła-
Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/331
Ta strona została przepisana.