Strona:Niewiadomska Cecylia - Legendy, podania i obrazki historyczne 08 - Jagiellonowie.djvu/71

żądania, — niekiedy jeden z posłów odpowiada, poczem żegnają króla i rozjeżdżają się do domów.
 Wkońcu ustanowiono, że posłowie muszą potem na sejmiku zdać sprawę ze wszystkiego, co na sejmie uchwalili, i wytłumaczyć, dlaczego postąpili tak lub inaczej.
 Tak odbywały się sejmy, w taki sposób ogół szlachty rządził krajem, i bez jego wiedzy nic stać się ważnego nie mogło. — Dlatego Polskę nazywano odtąd Rzecząpospolitą.
 Za Zygmunta Augusta odbył się sejm bardzo ważny, bo zatwierdzenie Unji czyli połączenia z Litwą przez posłów obu narodów.
 Unję stworzył Jagiełło i panowie polscy; — potem w Horodle, widząc, jak wielkie przyniosła korzyści dla obu krajów, zatwierdzili ją znowu panowie polscy i litewscy, zgadzając się na dalsze zjednoczenie pod berłem Jagiellonów.
 Lecz Zygmunt August był ostatnim z Jagiellonów, musiał pomyśleć o tem, co nastąpi po jego śmierci. Kochając Litwę, nie chciał, aby odłączyła się od Polski, wiedział, że to byłoby dla niej zgubą. Dlatego też największą troską jego było uzyskać nowe zatwierdzenie unji nawet po wygaśnięciu Jagiellonów.
 A nie było to łatwe, głównie z tego powodu, że potężny na Litwie ród Radziwiłłów pragnął dla siebie zagarnąć koronę, i na Litwie mógł to uczynić z łatwością, więc dlatego chciał ją oderwać od Polski po śmierci Zygmunta Augusta.
 Dziesięć lat trwała ta walka, nie orężem, ale podstępem, namową, zrywaniem zgody; — umarł