Strona:Niewiadomska Cecylia - Legendy, podania i obrazki historyczne 19 - Resurecturis.djvu/22

Przed burzą.

 Zdaje się, że mieli słuszność rewolucjoniści, i w Rosji tylko krwawy przewrót otworzyć może drogę do postępu. Pierwsza rewolucja niedość była krwawa, by zmyć wiekowe zbrodnie. To też po krótkim świcie wróciła noc czarna, a jedyna zdobyczą pozostała duma, którą rozwiązywano, ile raz zaczynała mówić śmielej.
 To też dumy jedna po drugiej następowały szybko, jak w kinematografie. Pierwsza, ufna w swoje znaczenie, krzyknęła: Precz z ministrami! Lecz ministrowie zostali, a dumę rozwiązano po paru miesiącach.
 W drugiej — posłowie polscy, których było 36, ośmielili się żądać autonomji, dopominać o prawa narodowe, więc — ograniczono liczbę posłów polskich do 12, żeby ich głosy nie miały znaczenia.
 Manifest cesarski zapowiadał szkołę polską, ale tej szkole polskiej narzucano nauczycieli Rosjan do historji i geografji, odmawiano jej prawa dawania matury. Więc uczeń polskiej szkoły praw nie zdobywa żadnych, uniwersytet dla niego zamknięty.
 Macierzy zarzucają, że chce „spolszczyć Królestwo“.
 Rząd z każdym rokiem śmielej cofa dane obietnice, — w dumie się oburzają na „polskie mrzonki nacjonalistyczne“, — nikt w tej konstytucyjnej Rosji nie rozumie, że sprawiedliwość jest jedna, i Rosjanie nie zdobędą jej sami dla siebie, jeśli nie wymierzą innym.
 Ale gdzie o tem mówić! Sprawiedliwość? Wszędzie, we wszystkiem — bezprawie i ucisk, szpiegów pełno, a nawet powstał nowy ich gatunek t. zw. prowokatorzy. Jest to płatny ajent rządowy, który wywołuje niezadowolenie, sam tworzy spiski, ażeby je zdradzić i wydać caratowi ofiary. Urządzają także po miastach pogromy, organizują bandy zbó-