J. — Drobna, bardzo soczysta roślina, podobna z daleka do unoszącego się z ziemi dymu (stąd zapewne nazwa dymnica), wyrastająca do 30 cm wysokości. Korzeń wielki, włóknisty. Łodyga czterokanciasta, prosta lub podnosząca się, rozgałęziona. Liście szypułkowe, naprzemianległe; listki drobne, głęboko wcinane. Kwiaty ułożone w rzadkie grona wierzchołkowe. Korona ciemnoróżowa, o purpurowej plamie na szczycie; jeden z płatków przedłużony w krótką ostrogę. Torebki nasienne prawie kuliste, jednoziarnowe. Smak gorzko-słonawy, zapach świeżo rozgniecionej rośliny przykry, znika po wysuszeniu.
ROŚNIE w miejscach wilgotnych, na polach uprawnych, odłogach, miedzach, bruzdach, w ogrodach i wśród zboża. Bydło nie jada dymnicy.
KWITNIE od kwietnia do sierpnia.
UPRAWA. Lubi glebę wapienną i pulchną. Sieje się w marcu lub kwietniu. Nawożenia nie wymaga.
ZBIERA SIĘ roślinę w czasie kwitnienia i suszy na świeżym powietrzu w cieniu, rozpościerając bardzo cienko i często odwracając, gdyż łatwo ulega gniciu.
SKŁADNIKI: Fumaryna (alkaloid gorzki), kwas fumarynowy w związku z potasem i wapnem, białko, żółty barwnik.
DZIAŁANIE wzmacniające żołądek; pobudza apetyt, orzeźwia, czyści krew.
UŻYTEK. Wewnętrznie w postaci soku, nastoju, wyciągu lub odwaru, przy zimnicy (febrze przerywanej), żółtaczce, wodnej puchlinie (w początkach), wyrzutach (liszajach), zołzach (skrofułach), szkorbucie, przedrażnieniach, histerii, zaparciu stolca i hemoroidach. Najlepiej używać soku wyciśniętego ze świeżego ziela w dawkach od 2 do 5 gramów. Od większych ilości dostaje się biegunki. Do ku-
Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/101
Ta strona została skorygowana.
43. FUMARIA OFFICINALIS L.
Dymnica lekarska.
(Fumariaceae — Dymnicowate).
