Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/126

chnące, szaro-zielone, naprzemianległe. Kwiaty pięknej, błękitnej barwy, w gronach, wydłużone, z jajowatymi podsadkami. Kielich kosmaty. Korona sinawa. Owoc kulisty, gładki, brunatny. Smak kamforowo-gorzki, zapach ostry, lecz przyjemny.
 ROŚNIE dziko w południowej Europie i północnej Afryce, na suchych wapiennych urwiskach gór; u nas uprawia się w ogrodach.
 KWITNIE od czerwca do września.
 ZBIERA SIĘ w lipcu rano po obeschnięciu rosy przy suchej pogodzie same nierozwinięte jeszcze kwiaty; na destylację olejku zbiera się same kwiaty albo z wierzchołkami gałązek, tj. cały kwiatostan. Suszyć w cieniu, w miejscu przewiewnym, codziennie przewracać. Przechowywać w zamkniętym naczyniu.
 SKŁADNIKI: głównym składnikiem jest olejek lotny, a dalej gorzknik.
 DZIAŁANIE silnie podniecające, pobudzające nerwy.
 UŻYTEK z ziela i kwiecia (krótko przed rozkwitem): w postaci olejku zażywać 2 razy dziennie po 5 kropel na cukrze: przeciw brakowi apetytu, wzdęciom, napływom krwi do głowy, bólom głowy, wymiotom, zawrotom głowy. Zewnętrznie używa się naparu lawendy do kąpieli i nacierań w gośćcu (reumatyzmie) i porażeniach.
 Olejek lawendowy stanowi dobry środek odkażający i leczy rany. Dr Walser zaleca nacieranie wodą lawendową przy miażdżycy naczyń i obrzmieniach. Sporządza się zalewając kwiaty lawendowe wódką (jedną część trzema częściami wódki) i przecedzając. Można dodać do kwiecia lawendy liści rozmarynu, melisy i macierzanki (tymianku).
 Olejek lawendowy jest składnikiem różnych pachnideł; używa go się w perfumerii i mydlarstwie, ponadto w przemyśle malarskim do malowania na porcelanie. Zapach ziela przepędza mole i mrówki. Łodygi i odpadki używane są do wyrobu kadzidła.
 UPRAWA. Lubi słoneczne zbocza gór i pagórków o glebie przepuszczalnej i wapnistej, nie wilgotnej. Według dr. Turowskiej i W. Schöna („Wiadomości Zielarskie“ z 1936 r. nr 2,