B. — Niezbyt rzadka roślina o kłączach obfitych, mięsistych, grubych, prawie rzepkowatych, silnie rozrośniętych. Łodyga prosta, okryta listkami. Liście tylko odziomkowe, bardzo wielkie, nerkowate, żylaste, z wierzchu zielone i nagie, pod spodem biało owłosione, ukazują się dopiero po okwitnięciu rośliny. Kwiaty rurkowate, purpurowe, zebrane w dość długie grona. Smak gorzki, korzenny. Zapach korzenny, słodkawy.
ROŚNIE po mokrych brzegach rzek, potoków, stawów, źródeł, nieraz na mokrych pastwiskach jako chwast (najczęściej gromadnie); bydło go nie źre.
KWITNIE bardzo wcześnie wiosną, często już w marcu.
ZBIERA SIĘ liście, odrzucając ogonki i suszy w cieniu i miejscu przewiewnym.
SKŁADNIKI: Olejek lotny, terpeny, gorzknik wyciągowy, żywica.
DZIAŁANIE napotne, rozmiękczające, rozwalniające.
UŻYTEK. Herbata z liści stosuje się jako środek wykrztuśny przy dychawicy i kaszlu. Proszek z liści podnosi smak potraw. Świeże młode liście kładzie się na piersi osobom skłonnym do suchot, gorączki i osłabień; na otwarte wrzody, rany na nogach, różę na twarzy. Odwar z korzenia zaleca się przy padaczce, astmie, złośliwej gorączce, podagrze i chronicznym reumatyzmie oraz wewnętrznie na obrzęki. Dawniej lepiężnik był używany jako bardzo skuteczny środek przeciw dżumie. Proszek z lepiężnika stosuje się do zasypywania wrzodów, zwłaszcza u bydła. W niektórych okolicach chłopi używają proszku z lepiężnika jako tabaki.
Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/159
Ta strona została skorygowana.
77. PETASITES OFFICINALIS MNCH.
Lepiężnik. Wielki podbiał.
(Compositae — Złożone).
