Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/17

sadzie wszędzie, gdzie chodzi o walkę z uporczywym i przewlekłym cierpieniem trzeba używać środków zbiorowych.
 Żeby prawidłowo przepisać czy to poszczególne zioło czy też mieszankę, należy nie tylko znać rodzaj i charakter choroby, lecz zarazem orientować się w indywidualnych różnicach dotyczących budowy ciała, skłonności lub innych warunków psychofizycznego ustroju pacjenta. Prócz tego trzeba zbadać dokładnie siedlisko choroby oraz jej ustosunkowanie do właściwości osobistych tegoż pacjenta, gdyż jedynie w ten sposób można skierować działalność ziół na odpowiednie narządy.
 Wybór ziół leczniczych, jakimi możemy rozporządzać, jest stosunkowo duży. Dla łatwiejszej orientacji podzielimy zioła, zawarte w niniejszej książce na gromady, zbliżone pod względem sposobu działania.
 GROMADA PIERWSZA. Rośliny wzmagające przemianę materii i czyszczące krew: 1. Achillea millefolium L. Krwawnik pospolity, 16. Artemisia absinthium L. Bylica piołun, 31. Matricaria chamomilla L. Rumianek zwyczajny, 36. Cochlearia officinalis L. Warzęcha lekarska, 39. Erythraea centaurium Pers. Tysiącznik zwyczajny, 42. Fragaria vesca L. Poziomka jadalna, 55. Juglans regia L. Orzech włoski, 89. Quercus pedunculata Ehrh. Dąb, 95. Rubus fruticosus L. Jeżyna, 124. Viola tricolor L. Fiołek trójbarwny.
 GROMADA DRUGA. Rośliny jeszcze silniej działające na przemianę materii, wzmagające czynności gruczołów limfatycznych i innych gruczołów, a zatem nadające się do leczenia zaburzeń żołądkowych, otrucia, charłactwa, zołz (skrofułów), dny (podagry), otyłości i cukrzycy.
 13. Arbutus uva ursi L. — Mącznica lekarska, 15. Arnica montana. — Pomornik górski, 25. Capsella bursa pastoris L. — Tobołki pospolite, 38. Equisetum arvense L. — Skrzyp polny, 70. Menyanthes trifoliata L. — Bobrek trójlistny, 98. Salix — Wierzba, 108. Spiraea ulmaria L. — Tawuła błotna, 116. Tussilago farfara L. — Podbiał zwyczajny, 117. Urtica dioica L. — Pokrzywa zwyczajna, 118. Vaccinium myrtillus L. — Borówka czernica.