Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/176

Ta strona została skorygowana.
86. PRIMULA OFFICINALIS HILL.
(s. Primula veris L.).
Pierwiosnek lekarski.
(PrimulaceaePierwiosnkowate).

B. — Wieloletnia roślina o krótkim, włóknistym kłączu. Bezlistna owłosiona łodyga, dorastająca do 30 cm wysokości. Liście długie, pomarszczone, nieregularnie ząbkowane, pod spodem kosmate. Kwiaty, zebrane w baldaszki, cytrynowo-żółte, o pomarańczowych plamkach. Kielich dzwonkowato-rozszerzony. Korona pięciołatkowa. Smak początkowo przyjemnie słodkawy, następnie śluzowato gorzkawy; zapach łagodny, miodowy.
KWITNIE od marca do maja.
UPRAWA. Lubi glebę wapienną, dość żyzną i pulchną. Sieje się w jesieni co 30—35 cm. Wymaga nawożenia obornikiem lub kompostem, oraz oczyszczania z chwastów.
ROŚNIE na łąkach, polach, przy drogach, w lasach, zaroślach, po trawiastych urwiskach.
ZBIERA SIĘ kwiaty w marcu i kwietniu, liście do końca maja, korzenie na jesieni. Suszy się liście i kwiaty w cieniu i przewiewnym miejscu.
SKŁADNIKI: Olejek lotny (primulina), gorzknik wyciągowy, sól kuchenna, sole potasowe.
DZIAŁANIE liści i kwiecia: napotne, moczopędne, nieco podniecające, pobudzające nerwy. Działanie korzenia uspokajające; uśmierza bóle, wywołuje wymioty.
UŻYTEK. Napar liści i kwiecia (10 gr na litr wody) pi je się w chorobach dróg oddechowych (lekkich przeziębieniach), zaparciach, na ból głowy, zawroty, osłabienie nerwowe, porażenia. Kneipp zaleca na łamanie w kościach i reumatyzm napar z koron kwiatowych pierwiosnka.
Dr Walser zaleca używanie odwaru z korzenia i kwiatów na katar oskrzeli (bronchit).