Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/238

 ZBIERA SIĘ korzenie zwykle w jesieni, w drugim roku. Rośliny wykopane, po otrząśnięciu, składa się na kupy, wycina liście, dokładnie oczyszcza z ziemi, myje, nawleka na sznurki, wywiesza, suszy w przewiewnym i cienistym miejscu i, następnie przechowuje w szczelnym zamknięciu. Można też rozcinać główki na cztery części i wtedy dopiero poddawać suszeniu. Chcąc zbierać korzenie kozłka rosnącego dziko, trzeba je znać dokładnie, aby odróżnić od silnie trującego szaleju (cykuty). Korzenie należy strzec od kotów, które lubią zanieczyszczać towar.
 SKŁADNIKI: Olejek lotny (walerianowy), kwas walerianowy, specjalny gorzknik żywiczny, guma, skrobia, miękka żywica, fosforan potasu, jabłczan i szczawian wapnia.
 DZIAŁA ożywiająco i kojąco na nerwy, pobudza mlecz pacierzowy, wypędza robaki, uśmierza kurcze.
 UŻYTEK z korzeni (w odwarze, proszku, nalewce, wyciągach) we wszelkich zaburzeniach nerwowych i stanach kurczowych, kurczach żołądka, gardła, padaczce, histerii, kurczach macicznych, hipochondrii, migrenie, przy osłabieniu serca skutkiem chorób zakaźnych (jak tyfus, zapalenie płuc). Kozłek działa również skutecznie przy niedomaganiach pozostałych po ciężkiej chorobie, jak np. przy bezsenności, drażliwości ogólnej i t. p. oraz przy różnych chorobach kobiecych i przy dolegliwościach podczas ciąży.
 Najlepiej robić nastój z korzenia na chłodno, zalewając około 60 gr. litrem wody. Używa się co 2 godziny 1 łyżkę. Proszku daje się 4 do 8 gramów na dzień, dzieląc na 4 dawki, każdą po 1 do 2 gr.
 Robiąc herbatę, nie należy gotować korzonków zbyt długo, daje im się moczyć 25 do 30 minut, po czym zlewa.
 Większe dawki działają niekorzystnie na trawienie. Dlatego też nie trzeba używać waleriany stale przez dłuższy czas.
 Kozłek można dawać jako mieszankę z piołunem lub przetacznikiem (Veronica), w postaci herbaty: osobom strachliwym, posępnym, oraz przy zawrotach głowy, biciu serca, zemdleniach.