Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/243

 ZBIERA SIĘ korony kwiatów od czerwca, lecz tylko w suchą pogodę po oschnięciu porannej rosy i przed wieczorną mgłą. Dobrze osuszone kwiaty zachowują piękną barwę świeżości; gdy są poplamione, tracą wartość. Suszyć niezwłocznie na słońcu, układając lekko w cienkie warstwy; nie ugniatać, bo połamią się i zniszczą. Przechowywać dobrze ubite w szczelnych skrzyniach z niesmolnego drzewa lub z białej blachy. Liście suszyć w cieniu.
 SKŁADNIKI: Żółty olejek lotny, białko, tłuszcz, guma, żółty żywiczny barwnik, cukier śluzowy, substancja mydlna, jabłczan, fosforan potasu i wapnia, sole wapniowe, chlorek potasu, kwas krzemowy, niedokwas żelaza. Ponieważ dziewanna zawiera stosunkowo dużo kwasu krzemowego, można ją stosować do wewnętrznego użytku przy chorobach włosów, wypadaniu ich, łysieniu i t. p.
 DZIAŁA osłaniająco, z lekka napotnie, łagodnie, rozmiękczająco.
 UŻYTEK. Herbata z kwiecia (bez kielichów) i liści lub samego kwiecia (20 gr na litr wody) pije się przy nieżytach dróg oddechowych i trawienia, dychawicy, chorobach wątroby i śledziony, niedostatecznym miesiączkowaniu, gorączkowych chorobach zapalnych. Kwiat dziewanny można mieszać z kwiatem malwy; pija się taką herbatę z mlekiem i miodem. Herbatę dziewanny trzeba cedzić przez gęste płótno, celem usunięcia znajdujących się w niej drobnych włosków, łechcących w gardle i wywołujących kaszel.
 Zewnętrznie używa się odwaru do płukania gardła i do uspokajających klizm. W niektórych okolicach świeżymi zmiażdżonymi liśćmi opatruje się rany. Sok z dziewanny używa się do przemywania oczu przy zapaleniu spojówek. Sok zmieszany z tłuszczem, stanowi dobrą maść na krosty i pryszcze.
 Utłuczone korzenie, zmieszane z mąką i krupami, znakomicie tuczą drób, zwłaszcza kury.
 CENA: 100 kg ziela dziewanny (Herba Verbasci): 35—40 zł.; 100 kg kwiatu dziewanny (Flores Verbasci): 450—550 zł.