Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/41

Ta strona została skorygowana.

SKŁADNIKI: olejek lotny, żywica, mączka (inulina), gorzknik wyciągowy, kwas kozłkowy (walerianowy) i dzięglowy, anglicyna.
DZIAŁANIE: napotne, moczopędne, przeciwgnilne, osłaniające, wzmacnia nerwy, czyści krew, pobudza działalność organów trawienia.
UŻYWA SIĘ: korzenia suszonego i ziela (działa słabiej), w odwarze lub nastoju: na ziołowe poduszeczki, do kąpieli, aromatycznych klizm, przy osłabieniu żołądka i kiszek, kolkach, wzdęciu, anemii, zaflegmieniu dróg oddechowych, padaczce, odrze, płonicy (szkarlatynie), jako środek wzmacniający nerwy.
W przemyśle korzeń arcydzięgla używa się do nadawania zapachu i smaku wódkom i likierom; młode, soczyste łodygi smażone w cukrze są ulubioną we Francji konfiturą.
CENA: 100 kg korzenia (Radix Angelicae) 175—250 zł.

10. ANGELICA SILVESTRIS L.
Dzięgiel leśny czyli zwyczajny.
(UmbelliferaeBaldaszkowe).

D. — Roślina o korzeniu krótkim, grubym, wielogłowym, pełnym mlecznego soku. Łodyga prosta dorastająca od ½ do 1½ m wysokości, omszona, wewnątrz gąbczasta. Liście podwójnie lub potrójnie pierzaste. Kwiaty białawe w baldaszkach 15—30-promieniowych, prawie płaskich. Owoce czerwonawe i twarde. Smak gorzki, piżmowo-korzenny. Zapach mocno korzenny, nie tak przyjemny jak arcydzięgla.
ROŚNIE dziko po mokrych łąkach, lasach i zaroślach, na brzegach rzek, potoków, rowów, stawów. Gatunek ten bywa często stosowany do fałszowania arcydzięgla.
KWITNIE przez lipiec do września.
ZBIERA SIĘ w sierpniu i wrześniu, korzenie wykopuje się na wiosnę. Należy uważać, aby nie pomieszać dzięgla z trującą cykutą.