Strona:PL August Czarnowski - Zielnik lekarski (wyd. 3).pdf/88

Ta strona została skorygowana.

przez pomyłkę trującego tojadu (Aconitum), którego zwiędłe korzenie są podobne do chrzanu.
SKŁADNIKI: Ostry olejek lotny podobny do gorczycznego, żywica, cukier, guma i skrobia.
DZIAŁA podniecająco i rozmiękczająco; użyty w sposób umiarkowany ułatwia trawienie.
UŻYWA SIĘ świeżo utarty korzeń, jako środek wewnętrzny do pobudzenia pracy żołądka, zwiększenia wydzielania moczu oraz przy następujących chorobach: szkorbucie, podagrze i wodnej puchlinie. Jako środek zewnętrzny stosuje się roztarty na płatki lub jako nastój (na spirytusie) na reumatyczne bóle zębów, głowy, szum w uszach, kurcze piersiowe i żołądkowe, bóle w krzyżu i żołądku, na piegi i plamy. Używa go się także na kataplazmy zamiast gorczycy.
Nastój z chrzanu sporządza się mieszając w równych częściach sole chrzanu ze spirytusem. Nastój chrzanu w winie uchodzi jako wypróbowany środek przy wodnej puchlinie (bierze się jedną część soku chrzanu na cztery części wina).
Świeżo utarty korzeń (surowy lub gotowany) używany jest jako przyprawa do potraw. Ususzony i sproszkowany na wiosnę i przechowywany w butelkach, zachowuje świeżość. Świeżo wyciśnięty sok stanowi środek dietetyczny; dolany do mleka, zapobiega kwaśnieniu (np. w czasie burzy).

36. COCHLEARIA OFFICINALIS L.
Warzęcha lekarska.
(Warząchew, warzucha).
(CruciferaeKrzyżowe).

D. — Niewielka roślina, dorastająca w pierwszym roku do 20 cm, w drugim do 35 cm wysokości. Korzeń białawy, wrzecionowaty. Liście odziomkowe na długich szypułkach, mięsiste, nagie, nierówno karbowane, okrągławo-jajowate, kształtu warząchwi (stąd nazwa rośliny); wyższe — podłużne, całobrzegie, o coraz krótszych szypułkach; w końcu obejmują