jąc się na morza północne, zasiewają warzęchę na okręcie, żeby mieć stale świeże liście do żucia. Stosuje się również przy wodnej puchlinie, gośćcu (reumatyzmie), rzeżączce (jako środek moczopędny), białych upławach, zaparciu stolca. Soku używa się do kuracji wiosennych. Dr Walser zaleca brać olej wyciśnięty z nasienia jako środek czyszczący krew przy reumatyzmie (gośćcu) i jako lek moczopędny przy wodnej puchlinie (15—20 kropli na łyżkę wody).
Nastój z warzęchy (8 części ziela, 3 części wódki i tyleż wody, z czego 4 części muszą wyparować) włożony na waciku w spróchniałe zęby koi ból. Ziele używane jest na sałatę. W Islandii warzęchę kiszą jak kapustę, sos zaś używają jako napój i do przypraw. Warzęcha stanowi doskonały dodatek do mieszanin ziołowych, używanych do sałat i kanapek.
W MEDYCYNIE suszona warzęcha znana jest pod nazwą Herba Cochleariae.
J. — Ziele dorastające do 1 m wysokości. Łodygi walcowate, gładkie, rozgałęzione. Liście gładkie, lśniące, podwójnie lub potrójnie pierzaste; odziomkowe szersze, ząbkowane; wyższe o listeczkach drobno pociętych. Kwiaty dosyć duże, białe lub bladoróżowe, zebrane w wierzchołkowe baldachy. Owoce kuliste, grube, gładkie, czerwonawo-żółte. Smak korzenny. Zapach w świeżym stanie przykry, cuchnący pluskwami, po ususzeniu bardzo miły.
ROŚNIE w dzikim stanie w południowej Europie między zbożami, najchętniej na ziemi lekkiej, jednak udaje się i na ciężkiej. U nas sam się rozsiewa i dziczeje.
UPRAWA: Jeżeli chodzi o jakość gruntu, kolender nie jest wybredny. Położenie lubi ciepłe, słoneczne, zasłonięte od północnych wiatrów. Świeży nawóz nie jest dla kolendra odpowie-
